Stop mastitom! Letnie zapalenie wymienia – aktualny problem w stadach

Pora letnia jest potencjalnie najlepszym okresem do wystąpienia schorzenia, które jako całokształt określane są pojęciem „letniego zapalenia wymienia” (summer mastitis). W literaturze możemy spotkać się również z pojęciami: zapalenie ropotwórcze, holsztyńska zaraza wymienia, choroba pastwiskowa, złośliwe zapalenie wymienia, zapalenie wymienia związane z muchami, zapalenie wymienia jałówek i zasuszonych krów oraz zapalenie ropno-wrzodziejące (1).

Latem warunki pogodowe sprzyjają intensywnemu namnażaniu się much, głównego wektora zakażenia. Szczególnie gatunek muchy Hydrotea irritans odgrywa istotną rolę w przenoszeniu patogenów i pojawieniu się zakażeń. Jej aktywność zwiększa się w suche, bezwietrzne dni, szczególnie na terenach w pobliżu zadrzewień, zarośli – naturalnych miejsc bytowania. Owady atakują głównie: wymię, brzuch i nogi. Muchy preferują przednie ćwiartki, gdyż trudniej jest je stamtąd strącić ogonem (1, 2). Muchy przyciąga zapach. Głównymi atraktantami są: kwas mlekowy, masłowy i propionowy, woń wydzielana z drobnych uszkodzeń skóry strzyków oraz zapach wydzieliny zapalnej wymienia. Do grupy ryzyka zalicza się jałówki oraz krowy zasuszone w wieku 4-7 lat, znacznie rzadziej problem dotyczy krów w laktacji (1).

Intensyfikacja stanów zapalnych przypada na lipiec-wrzesień, najwięcej przypadków pojawia się po deszczu, w wilgotne i upalne dni, sprzyjające namnażaniu się much. W pozostałym okresie jest ich zdecydowanie mniej, choć też występują. Na zakażenia narażone jest zarówno bydło przebywające na pastwiskach, jak również w budynkach, w których nie prowadzi się zwalczania insektów. Letnie zapalenie wymienia występuje nie tylko w Polsce, z reguły dotyka 2-4% zwierząt w stadzie. W Niemczech, Danii, Holandii i Wielkiej Brytanii odnotowano zachorowalność na poziomie nawet 10%. W Polsce w ok. 3% przypadków klinicznego mastitis diagnozuje się letnie zapalenia wymienia (2).

Objawy stanu zapalnego

Zazwyczaj pierwsze objawy stanu zapalnego w prze...