Biegunki cieląt wywołane przez E. coli

Kolibakteriozy są jedną z najczęstszych przyczyn zakażeń przewodu pokarmowego u cieląt. Wśród szczepów E. coli odgrywających najważniejszą rolę u młodych przeżuwaczy są szczepy enterotoksyczne (ETEC) i werocytotoksyczne (VTEC).

Biegunki wywoływane przez szczepy ETEC

Biegunki cieląt wywoływane przez enterotoksyczne szczepy E. coli najczęściej notuje się w pierwszych 3-4 dniach życia. U starszych zwierząt przyczyna biegunek jest złożona (zakażenia bakteryjne, wirusowe i pasożytnicze). Do 14. dnia życia cieląt ważną rolę w zakażeniach przewodu pokarmowego odgrywają szczepy ETEC, natomiast u starszych zwierząt ich rola jest trudna do ustalenia (4).

Szczepy enterotoksyczne E. coli (ETEC) charakteryzują się obecnością fimbrii oraz zdolnością do produkcji enterotoksyn. Fimbrie umożliwiają kolonizację jelit poprzez adhezję do enterocytów. U szczepów ETEC izolowanych z przypadków biegunek cieląt najczęściej stwierdzana była obecność fimbrii K99 (F5). Dodatkowo wraz z fimbriami K99 stosunkowo często występują fimbrie F41. Znane są szczepy izolowane z przypadków klinicznych nieposiadające fimbrii K99, a jedynie F41 lub F17. Szczepy ETEC posiadające fimbrie CS31A (K88) są zdolne do wywołania zarówno biegunki, jak i posocznicy u cieląt (4, 11).

Wśród toksyn produkowanych przez szczepy ETEC można wyróżnić dwie enterotoksyny ciepłostałe (STa i STb) oraz enterotoksynę ciepłochwiejną (LT).

Najważniejszą rolę w etiologii biegunek cieląt odgrywają szczepy produkujące enterotoksynę STa (2, 11). Jej działanie polega na zwiększeniu sekrecji przez enterocyty w jelitach cienkich (poprzez wzrost stężenia cGMP). Powoduje to powstanie biegunki sekrecyjnej, a w konsekwencji utratę wody i elektrolitów z organizmu. Działanie enterotoksyny STa nie powoduje jednak powstania zmian morfologicznych w enterocytach (8, 10). Sporadycznie z przypadków biegunek u cieląt izolowano szczepy E. coli zdolne do produkcji toksyny ciepłochwiejnej LT. Mechanizm jej działania powoduje wzrost cAMP...