Gorączka Q – wyzwanie diagnostyczne
Gorączka Q, mimo że obecna w naszych stadach od dawna, ciągle jest wyzwaniem diagnostycznym. W stadach bydła mlecznego często ma subkliniczny przebieg, nie wywołuje spektakularnych objawów, w odróżnieniu od małych przeżuwaczy, gdzie jednorazowo może dochodzić do utraty nawet 90% ciąż.
Symptomy gorączki Q u krów są związane głównie z zaburzeniami rozrodu. Szeroko rozumiana niepłodność oraz zwiększona liczba poronień w stadzie są objawami, za którymi może się kryć infekcja C. burnetti. Standardem w naszej pracy powinno być każdorazowo dociekanie przyczyny poronienia, oczywiście nie zawsze jest możliwe znalezienie wyjaśnienia dla konkretnego przypadku. Jednak zawsze w badaniach krów po poronieniu musimy uwzględniać gorączkę Q. Z powodu niespecyficznych i słabo wyrażonych objawów jedynie badania laboratoryjne mogą potwierdzić lub wykluczyć zakażenie tą jednostką chorobową.
W diagnostyce gorączki Q możemy wykorzystać dwa rodzaje badań: serologię oraz PCR, badania mikrobiologiczne, pomimo tego, że mamy do czynienia z bakterią, nie są wykorzystywane. Najpewniejszą metodą potwierdzenia infekcji gorączki Q jest bezpośrednie znalezienie C. burnetti w badanym materiale. Niestety z powodu uwarunkowań prawno-administracyjnych badania obecności antygenu techniką PCR w Polsce są sporadycznie wykorzystywane. W krajach takich jak np. Włochy, gdzie potwierdzenie obecności antygenu C. burnetti w wymazie z szyjki macicy nie niesie za sobą konsekwencji administracyjnych, badania te są znacznie częściej wykorzystywane. Stosując badania serologiczne mleka zbiorczego oraz surowicy odpowiednio wyselekcjonowanych krów (co jest w tym przypadku kluczowe), również możemy potwierdzić lub wykluczyć obecność gorączki Q w stadzie. Podstawowe znaczenie przy wyborze zwierząt do badania serologicznego ma czas, jaki upłynął od poronienia (od 15 do 90 dni), gwarantujący możliwość wystąpienia wysokiego poziomu przeciwciał.
Doskonałym rozwiązaniem w przypadku krów świeżo po poronieniu jest pobranie i porównanie par surowic w odstępie 3 tygodni. Pomocnym narzędziem może być prezentowany algorytm diagnostyczny.
Badanie serologiczne mleka zbiorczego (tankowego) stało się w ostatnim czasie bardzo popularne, nie tylko w kontekście gorączki Q, ale również innych chorób, takich jak BVD, IBR oraz inwazji pasożytniczych. Pojedyncza próbka mleka tankowego to praktycznie próbka idealna: łatwa do pobrania, dająca obraz całego stada. Pozytywny wynik takiego badania w kierunku gorączki Q potwierdza, że zwierzęta miały kontakt z C. burnetti. Każdy taki przypadek wymaga dokładnej analizy w celu wprowadzenia odpowiedniego protokołu działania. Pamiętajmy, gorączka Q to groźna zoonoza, niebezpieczna nie tylko dla nas samych, ale również dla naszych bliskich, a właśnie lekarze weterynarii, hodowcy bydła i pracownicy ferm to grupy szczególnie narażone na zakażenie.
Wiemy już, że droga pokarmowa zakażenia jest praktycznie wykluczona. Do infekcji dochodzi poprzez inhalację i tutaj chciałbym zwrócić uwagę na higienę na hali udojowej. Wiemy, że C. burnetti jest wydalana również z mlekiem, często pierwsze strugi mleka zdajane są bezpośrednio na podłogę hali udojowej, a następnie zmywane wodą pod ciśnieniem. W ten sposób tworzymy bardzo niebezpieczny aerozol mogący być, w przypadku krążenia gorączki Q w stadzie, źródłem zakażenia dla ludzi. W oborach o potwierdzonym zakażeniu C. burnetti koniecznie trzeba zwrócić na to uwagę.
Oczywiście głównym rezerwuarem zarazka są poronione płody, wody płodowe i łożysko. Higiena porodu oraz niszczenie jego pozostałości (utylizacja popłodu) mają kluczowe znaczenie. Procedury niemedyczne związane z bioasekuracją, utylizowaniem poronionych płodów, łożysk są jednym z dwóch filarów skutecznej walki z gorączką Q, drugim filarem jest profilaktyka, regularne szczepienie całego stada.
Prawidłowo przeprowadzona diagnostyka jest jak zawsze kluczem do rozwiązania problemu.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2608 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Title Swine pleuropneumonia – diagnostics and management Streszczenie Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Title Swine pleuropneumonia – diagnostics and management Streszczenie Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Streszczenie Pleuropneumonia i mykoplazmowe zapalenie płuc są chorobami układu oddechowego świń, które wywołują szczególnie duże straty ekonomiczne. Rozpoznawanie wymienionych chorób jest stosunkowo proste. Profilaktyka oparta jest na stosowaniu szczepionek. W Polsce dostępnych jest wiele szczepionek przeciwko MPS oraz kilka biopreparatów przeciwko App. Ich efektywność jest zróżnicowana i zależna od właściwości szczepów wywołujących choroby oraz składu […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Streszczenie Stomatologia koni jest dziedziną medycyny weterynaryjnej, w której nadal jest więcej pytań niż odpowiedzi. Jednak ze względu na dynamiczny jej rozwój, a także rosnącą świadomość właścicieli koni oraz profesjonalistów zajmujących się ich obsługą i treningiem zapotrzebowanie na usługi z tego obszaru stale rośnie. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, lekarze weterynarii specjalizujący się w stomatologii koni […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Analiza oceny przypadków klinicznych przy podejrzeniu braku skuteczności działania antybiotyków. Jak powinno wyglądać drzewo decyzyjne i na jakie pytania należy podczas takiej analizy odpowiedzieć? Co zrobić, aby zwiększyć skuteczność terapii? Czasem wystarczy tylko odpowiedzieć na kilka prostych pytań. Z punktu widzenia hodowcy główne kryteria oceny terapii przeciwbakteryjnej to wyraźne złagodzenie, a następnie ustąpienie objawów klinicznych […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]