Badanie na temat pierwotnych guzów kości u psów

Pierwotne guzy kości powstają bezpośrednio z kości i mogą obejmować między innymi kostniakomięsaka, chrzęstniakomięsaka i włókniakomięsaka. Osteosarcoma stanowi najczęstszy typ nowotworu kości u psów, odpowiadając za 85-98% wszystkich przypadków nowotworów kostnych.

Nowotwory kostne mogą powstawać w szkielecie wyrostka (ok. 75% guzów) lub w szkielecie osiowym. Co więcej, pierwotne guzy najczęściej lokalizuje się w obrębie kości metafizalnej, dystalnej części kości promieniowej, proksymalnej części kości ramiennej, dystalnej części kości udowej i proksymalnej części kości piszczelowej.

Nowotwory kostne pierwotne częściej diagnozuje się u psów dużych i olbrzymich ras, a występują one przeważnie u starszych osobników. Warto także zauważyć, że są one bardziej powszechne u samców.

Obraz kliniczny

Większość psów z pierwotnym guzem kości ma w wywiadzie ostrą lub postępującą kulawiznę, wyczuwalną masę kostną i różny stopień zlokalizowanego bólu. Kulawizna może początkowo być subtelna, ale może szybko przejść w kulawiznę bez obciążenia z powodu bólu kości lub obecności patologicznego złamania.

Diagnoza

Wstępną diagnozę guza pierwotnego kości można postawić na podstawie wywiadu, objawów klinicznych oraz wyników badania fizykalnego i ortopedycznego. Jednakże ostateczne potwierdzenie wymaga wykonania miejscowych badań radiologicznych w celu zidentyfikowania charakterystycznych zmian w obrębie kości. Ważne jest, aby uwzględnić również inne przyczyny choroby, takie jak bakteryjne lub grzybicze zapalenie kości i szpiku, szczególnie w przypadku pacjentów o podwyższonym ryzyku.

Definitywna diagnoza wymaga bezpośredniego pobrania próbek tkanek dotkniętych obszarów, które mogą być pobierane za pomocą cienkoigłowych aspiracji i oceny cytologicznej lub za pomocą biopsji kości, która pozwala na dokładną diagnozę histopatologiczną. Cytologia ma wysoką skuteczność w rozpoznawaniu guzów kości, z czułością wynoszącą 97% w przypadku mięsaka i 100% w przypadku kostniakomięsaka po zastosowaniu barwienia fosfatazą alkaliczną (ALP).

Aspiracje cienkoigłowe powinny być wykonywane pod kontrolą obrazu, jeśli to możliwe, i próbki powinny być pobierane z obszaru zmiany, a nie z jej obrzeża. Biopsja kości dostarcza ostatecznej diagnozy histopatologicznej, która może mieć wpływ na plan leczenia. Warto rozważyć diagnozę histopatologiczną w przypadku niejasnej diagnozy cytologicznej, zwłaszcza gdy istnieje podejrzenie bakteryjnego lub grzybicznego zapalenia kości i szpiku, które mogą wymagać innego podejścia terapeutycznego, lub gdy decyzje dotyczące leczenia są uzależnione od prognozy.

Poza oceną lokalnej choroby, konieczne jest przeprowadzenie badań onkologicznych w celu określenia stopnia zaawansowania choroby. Badania te mają na celu sprawdzenie ogólnego stanu zdrowia, obecności przerzutów oraz innych schorzeń współwystępujących. Ponieważ wiele psów z guzami pierwotnymi kości jest starszych i może mieć inne schorzenia, które wpływają na podejmowanie decyzji terapeutycznych, zaleca się podstawowe badania diagnostyczne, takie jak pełna morfologia krwi, badania biochemiczne oraz analiza moczu. Dodatkowo, płuca, regionalne węzły chłonne i inne kości powinny być oceniane pod kątem przerzutów. Płuca można ocenić za pomocą radiogramów klatki piersiowej z 3 widokami lub alternatywnie za pomocą tomografii komputerowej. Węzły chłonne można ocenić poprzez pobranie próbek do badania cytologicznego. Kości można najpierw ocenić za pomocą dokładnego badania ortopedycznego w celu wykrycia ewentualnego bólu kości, a potem przeprowadzić ukierunkowane badania radiologiczne w obszarach budzących podejrzenia. W niektórych przypadkach może być również wskazane badanie jamy brzusznej, aby wykluczyć inne choroby współistniejące.

Kostniakomięsak jest typem nowotworu charakteryzującym się znacznym potencjałem przerzutowym, a głównym celem przerzutów są płuca (rzadziej węzły chłonne i inne kości). Chociaż tylko 15% psów wykazuje znaczne przerzuty do płuc w momencie pierwszej diagnozy, to po leczeniu guza pierwotnego szacuje się, że aż 90% psów ma mikroprzerzuty do płuc w momencie diagnozy. Przerzuty do lokalnych węzłów chłonnych występują u około 5% pacjentów w momencie diagnozy kostniakomięsaka. Historycznie, przerzuty do innych kości były zgłaszane u około 8% psów z kostniakomięsakiem, jednak dzięki zaawansowanym metodom obrazowania i zastosowaniu różnych technik diagnostycznych, odsetek ten wzrósł do nawet 27%.

Opcje leczenia

Możliwości leczenia można podzielić na dwie główne kategorie: leczenie z celem wyleczenia i leczenie paliatywne. Leczenie z celem wyleczenia obejmuje amputację kończyny, operacje oszczędzające kończynę, radioterapię w celu uzyskania pełnego wyleczenia oraz chemioterapię adiuwantową. Amputacja kończyny, po której następuje chemioterapia adiuwantowa, jest powszechnie stosowaną standardową procedurą. Leczenie paliatywne ma na celu kontrolowanie bólu kości i jest często stosowane w przypadku pacjentów, którzy nie mogą być poddani amputacji z powodu chorób ortopedycznych, neurologicznych, obecności przerzutów na odległość lub gdy sam właściciel pacjenta nie akceptuje innych opcji leczenia z powodów osobistych. Leczenie paliatywne może obejmować samą amputację kończyny, protokoły radioterapii paliatywnej, stosowanie leków przeciwbólowych, aminobisfosfoniany oraz chemioterapię metronomiczną.

Rokowanie

Rokowanie w przypadku kostniakomięsaka jest ogólne niekorzystne, ale czas przeżycia może się różnić się w zależności od czynników prognostycznych i wybranego leczenia. Zwiększający się wiek, podwyższone stężenie ALP w surowicy oraz umiejscowienie guza w bliższej części kości ramiennej, dalszej części kości udowej i bliższej części kości piszczelowej, są negatywnymi wskaźnikami prognostycznymi dla śmiertelności i przerzutów. Psy z przerzutami nowotworu przed operacją mają średni czas przeżycia (MST) wynoszący 76 dni, przy czym te z przerzutami do kości doświadczają dłuższego czasu przeżycia, w porównaniu z psami, u których występują przerzuty do tkanek miękkich. Niestety, przerzuty do węzłów chłonnych mają jeszcze gorsze rokowanie z MST wynoszącym 59 dni w porównaniu z MST wynoszącym 318 dni dla psów bez przerzutów do węzłów chłonnych.

Porównując wyniki leczenia, psy leczone poprzez amputację mają MST od 134 do 175 dni, podczas gdy psy leczone poprzez amputację i chemioterapią adiuwantową mają MST od 258 dni do 18 miesięcy. Leczenie technikami chirurgicznymi oszczędzającymi kończynę, po którym stosuje się chemioterapię adiuwantową, daje podobne wyniki z czasem przeżycia wynoszącym od 289 do 430 dni. Co więcej psy, które przechodzą wtórną amputację kończyny po technice chirurgicznej oszczędzającej kończynę, mają jeszcze dłuższy MST wynoszący 604 dni. Dla porównania, radioterapia paliatywna ma znacznie krótszy MST wynoszący od 125 do 312 dni, z ulgą w bólu trwającą od 59 do 129 dni.

Chociaż rokowanie w przypadku kostniakomięsaka pozostaje złe, trwają badania nad immunoterapiami, bioterapiami, chemioterapiami i zaawansowanymi opcjami leczenia chirurgicznego. Aby uzyskać najlepsze wyniki, leczenie musi być ukierunkowane na miejscową kontrolę choroby i kontrolę odległych przerzutów.

Źródło: Primary bone tumors in dogs

Czytaj także: Nowe badanie nad niechirurgicznymi terapiami nowotworów