Wybrane zagadnienia dotyczące organizacji i odbywania praktyk zawodowych w zakładach leczniczych dla zwierząt. Cz. I

Organizacja praktyk dla absolwentów

Właściciele ZLZ mogą prowadzić praktyki w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich. Praktykantem w rozumieniu przedmiotowej ustawy jest osoba, która spełnia jednocześnie dwa warunki – ukończyła co najmniej gimnazjum i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30. roku życia. Ta forma praktyki odbywana jest bez skierowania ze szkoły lub uczelni wyższej. Może być odpłatna lub nieodpłatna. W przypadku gdy zawieramy umowę odpłatną, wynagrodzenie nie może przekraczać dwukrotności minimalnego wynagrodzenia o pracę (obecnie minimalne miesięczne wynagrodzenia za pracę wynosi 1850 zł brutto). Przyjmujący na praktyki nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, musi jedynie odprowadzać podatek od wynagrodzenia praktykanta (w przypadku praktyk odpłatnych). Przepisy przedmiotowej ustawy nie regulują kwestii, czy praktyka powinna być zgodna z wykształceniem praktykanta lub jego dotychczasowym doświadczeniem.

Innymi słowy, w ramach praktyk absolwenckich możemy przyjąć osoby bez wykształcenia kierunkowego (lekarz weterynarii, technik weterynarii, student weterynarii, uczeń na kierunku technik weterynarii), o ile, z oczywistych względów, nie będą one zaangażowane w czynności stricte profesjonalne, związane ze świadczeniem usług lekarsko-weterynaryjnych (czyli mogą to być praktykanci recepcji, hotelu dla zwierząt itp.).

Umowa o praktykę absolwencką ma charakter cywilnoprawny i co do zasady nie mają tutaj zastosowania przepisy prawa pracy (Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy), z wyjątkiem: art. 131 ust. 1 („tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym”), art. 132 ust. 1 („pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku”), art. 133 ust. 1 („pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego”), art. 134 („jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy”), art. 151 (reguluje zasady pracy wykonywanej w godzinach nadliczbowych).

Praktykę absolwencką odbywa się na podstawie pisemnej umowy zawartej pomiędzy praktykantem a zakładem leczniczym dla zwierząt. Umowa powinna określać w szczególności: rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne, czas trwania praktyki, tygodniowy wymiar czasu pracy i – w przypadku odpłatnego odbywania praktyk – wysokość świadczenia pieniężnego. Umowa nie może być zawarta na okres dłuższy niż 3 miesiące (dotyczy to łącznego okresu praktyk, w przypadku kolejnej umowy zawartej z tym samym ZLZ). Na zakładzie leczniczym dla zwierząt nie ciąży obowiązek prowadzenia dokumentacji pracowniczej praktykantów. Po ukończeniu praktyk ZLZ, na wniosek praktykanta, zobowiązany jest wystawić na piśmie zaświadczenie o rodzaju wykonywanej pracy i umiejętnościach nabytych w czasie odbywania praktyk.

Umowa o praktyki absolwenckie może zostać rozwiązana przez każdą ze stron: w przypadku praktyki bezpłatnej w każdej chwili, w przypadku umowy płatnej – z zachowaniem 7-dniowego okresu wypowiedzenia, lub za porozumieniem stron – bez dotrzymania tego terminu. Po zakończeniu umowy o praktyki absolwenckie właściciel ZLZ nie jest zobligowany do zatrudnienia praktykanta, a praktykant – do podjęcia pracy w tym ZLZ.

Organizacja praktyk studenckich

Studenckie praktyki zawodowe są nieodłącznym elementem przygotowania do wykonywania zawodu. Mają na celu poszerzenie wiedzy zdobytej na studiach i rozwijanie umiejętności jej wykorzystania. Obejmują swym zakresem poznanie praktycznych aspektów postępowania lekarsko-weterynaryjnego w zakładach leczniczych dla zwierząt, zakładach produkcji zwierzęcej, ubojniach, zakładach przetwórstwa produktów pochodzenia zwierzęcego, produkcji środków żywności, a także w zakresie unasienniania zwierząt. Rodzaj praktyk studenckich na kierunku weterynaria i ich wymiar czasowy przedstawiono w tab. 1. Zasady i formę odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadząca kształcenie. Praktyki studenckie odbywają się na podstawie skierowania uczelni, wynikającego z podpisania umowy pomiędzy uczelnią a podmiotem, który zobowiązuje się umożliwić studentom odbycie praktyk (zakład leczniczy dla zwierząt, powiatowy inspektorat weterynarii, ubojnia).

Przyjmując praktykanta na podstawie skierowania uczelni, zakład leczniczy dla zwierząt nie ma obowiązku podpisywania z nim dodatkowej umowy na praktyki studenckie (ale może żądać podpisania dodatkowych oświadczeń dotyczących np. zachowania tajemnicy służbowej czy lekarskiej). Student ma obowiązek odbycia praktyk w zakładzie pracy (ZLZ, PIW) z chwilą otrzymania skierowania od uczelni. Nadzór nad organizacją, przebiegiem i realizacją praktyk zgodnie z celem i ustalonym programem najczęściej sprawuje kierownik praktyk, wyznaczony przez dziekana wydziału medycyny weterynaryjnej. Odpowiada on za kontakty z zakładami, w których odbywają się praktyki, oraz zawieranie z nimi umów (porozumień) o prowadzeniu praktyk, dopełnienie formalności związanych ze skierowaniem na praktykę (wydanie skierowań, ubezpieczenie), zorganizowanie nadzoru dydaktyczno-wychowawczego obejmującego: wizytacje, kontrole, seminaria i egzaminy zaliczające. Nadzór merytoryczny i opiekę nad praktykami sprawuje opiekun praktyki.

Właściciel zakładu leczniczego dla zwierząt ma prawo do żądania odwołania praktykanta w przypadku, gdy naruszy on w sposób rażący dyscyplinę pracy. Jeżeli naruszenie dyscypliny spowodowało zagrożenie życia lub zdrowia, może nie dopuścić praktykanta do kontynuowania zajęć.