Wybrane zagadnienia dotyczące organizacji i odbywania praktyk zawodowych w zakładach leczniczych dla zwierząt. Cz. I

Obowiązki zakładów leczniczych dla zwierząt

Zakład leczniczy dla zwierząt jest zobowiązany do zapewnienia warunków niezbędnych do przeprowadzenia praktyk, w szczególności: zapewnienia odpowiednich miejsc pracy w celu realizowania programu praktyk, zapoznania praktykantów z zasadami przestrzegania porządku i dyscypliny pracy, regulaminem zakładu pracy (obowiązek jego utworzenia istnieje, gdy ZLZ zatrudnia ponad 20 osób), regulaminem zakładu leczniczego dla zwierząt, przepisami o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ochronie tajemnicy służbowej, nadzoru nad wykonywaniem przez praktykantów czynności wynikających z programu praktyk, wydaniu zaświadczenia o odbyciu praktyki. Zakłady lecznicze dla zwierząt przyjmujące praktykantów zapewniają warunki materialne do realizacji praktyk, a w szczególności: stanowiska szkoleniowe wyposażone w niezbędny sprzęt, narzędzia i materiały (uwzględniające wymagania BHP), odzież, obuwie robocze i środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej przysługujące pracownikom na danym stanowisku pracy (chyba że w umowie wskazano inaczej).

Zgodnie z art. 304 ustawy Kodeks pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki zajęć odbywanych na terenie zakładu pracy przez studentów i uczniów niebędących jego pracownikami. Zakład leczniczy dla zwierząt przyjmujący osoby na praktykę zapewnia im (na zasadach dotyczących pracowników określonych w odrębnych przepisach) bezpieczne i higieniczne warunki odbywania praktyki, w tym (w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z odbywaniem praktyki) odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Do innych obowiązków ZLZ należy wyznaczenie opiekuna praktyk ze strony ZLZ, odpowiedzialnego za nadzór nad organizacją wewnątrzzakładową praktyk, w tym sprawdzenie i podpisanie dzienniczka praktyk. Do powinności zakładów leczniczych dla zwierząt należy także powiadamianie szkoły o naruszeniu przez ucznia lub studenta porządku i dyscypliny pracy oraz informowanie o innych zdarzeniach mających wpływ na przebieg praktyk.

Obowiązki osób odbywających praktykę

Praktykanci zobowiązani są do: zrealizowania praktyki zgodnie z ustalonym programem, przestrzegania zasad odbywania praktyk określonych przez szkołę lub uczelnię wyższą, przestrzegania ustalonego przez ZLZ porządku i dyscypliny pracy, zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej oraz posiadania ubezpieczenia NW. W trakcie praktyk w zakładzie leczniczym dla zwierząt osoby odbywające praktyki powinny zapoznać się z zasadami pracy lekarza weterynarii (lub technika weterynarii), w szczególności: z metodami postępowania ze zwierzętami, zasadami leczenia i ze sposobami komunikacji z właścicielem zwierzęcia.

Dodatkowo praktykanci powinni aktywnie uczestniczyć w czynnościach wynikających z programu praktyk (prowadzonych pod nadzorem opiekuna praktyk) oraz podporządkować się organizacji i dyscyplinie pracy w ZLZ. Osoby odbywające praktykę mają obowiązek niezwłocznie powiadomić opiekuna praktyk o zauważonym w ZLZ wypadku lub zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia o grożącym im niebezpieczeństwie. Ponadto osoby odbywające praktykę zawodową w zakładzie leczniczym dla zwierząt zobowiązane są do prowadzenia dzienniczka praktyk, w którym opisują wykonywane czynności. Zapisy w dzienniczku praktyk powinny być sprawdzane i potwierdzane przez lekarza prowadzącego praktykę zawodową.

Do szczególnych obowiązków praktykantów należy przestrzeganie zasad zachowania tajemnicy służbowej, lekarskiej oraz ochrony poufności danych. Tajemnica służbowa dotyczy wszystkich informacji, wiadomości i materiałów dotyczących pracodawcy, do których praktykanci mają dostęp w trakcie odbywania praktyk. W szczególności tajemnicą służbową objęte są: informacje o klientach, dostawcach, dokumenty (w tym dokumentacja lekarsko-weterynaryjna), korespondencja tradycyjna i elektroniczna, dane przechowywane w pamięci sprzętu komputerowego i innych elektronicznych nośnikach informacji należących do pracodawcy. ZLZ, celem zabezpieczenia swoich interesów prawnych, może przedstawić praktykantowi do podpisania dokument – Zobowiązania do zachowania tajemnicy służbowej.

Tajemnica lekarska dotyczy wszelkich faktów i informacji mających związek z leczeniem, zwierzęciem i jego posiadaczem, jak i danych takiego związku nie mających. Tajemnica obejmuje zarówno wypowiedzi, jak i różne dokumenty i materiały pisemne (dokumentacja lekarsko-weterynaryjna), które powinny być szczególnie chronione, odpowiednio przechowywane i niedostępne dla osób niepowołanych. Aby osoby odbywające praktyki w zakładzie leczniczym dla zwierząt mogły w pełni korzystać z procesu dydaktycznego, powinny uczestniczyć w podstawowej pracy zakładu leczniczego dla zwierząt i poprzez osobiste obserwacje wynikające ze współudziału w pracach wchodzą w posiadanie tajemnicy lekarskiej. Krąg podmiotów zobowiązanych do zachowania tajemnicy lekarskiej został wskazany w art. 28 Kodeksu Etyki Lekarza Weterynarii: „lekarza weterynarii oraz podległy mu personel pomocniczy obowiązuje tajemnica zawodowa”. Zatem zachowanie tajemnicy zawodowej istnieje także wobec personelu pomocniczego, czyli osób uczestniczących lub nie uczestniczących bezpośrednio w procesie leczenia zwierzęcia (w tym praktykantów).

Podsumowanie

Celem praktyk jest uzupełnienie wiedzy zdobywanej na studiach lub w szkole. Za prawidłowy i bezpieczny przebieg praktyk odpowiadają zarówno ich organizatorzy, jak i praktykanci. Ważne jest, aby obie strony traktowały się z należytym szacunkiem i czerpały z nich obustronne korzyści. Praktykant staje się aktywnym członkiem ZLZ, ma szansę zastosować w praktyce wyuczone wcześniej teorie. Pracodawca ma okazję uzupełnienia swojej wiedzy o aktualną wiedzę akademicką, ma pomoc w postaci dodatkowego pracownika w czasie wzmożonego ruchu w firmie (który wykonuje czynności pomocnicze), zapoznaje praktykantów z wymaganiami rynku pracy i przedstawia im realistyczny obraz zawodu. Ponadto rozmowy z praktykantami mogą przyczynić się do pozytywnych zmian w ZLZ. Praktykant może być źródłem nowych pomysłów i rozwiązań oraz spojrzeć z innej perspektywy na funkcjonowanie firmy.

Integracja nauczania teoretycznego z praktyką jest jednym z elementów doskonalenia zawodowego dla obu stron. Tyle teorii, a w praktyce… jak powiedział Ludwik Fleck: „Stosunek teorii do praktyki to bardzo zawiła rzecz, ani praktyka nie jest wyłącznym zastosowaniem teorii, ani teoria nie wynika wyłącznie z praktyki, bo zawiera także fantazje teoretyka, bez których żadna, nawet najprostsza synteza nie obejdzie się”.

Piśmiennictwo dostępne u autora.

lek. wet. Rafał Ciągarlak