Wszystko, co lekarz praktyk powinien wiedzieć na temat diagnostyki i leczenia wrzodów rogówki u psów i kotów
Budowa rogówki oraz przebieg procesów regeneracyjnych
Rogówka wraz z twardówką tworzą jedną z trzech warstw gałki ocznej – błonę włóknistą. Rogówka łączy się ze spojówką gałkową i twardówką w miejscu określanym rąbkiem. Najważniejszą cechą rogówki jest jej przezierność. Jest to możliwe dzięki temu, że nie ma ona w sobie naczyń krwionośnych, melaniny oraz nie występują w niej procesy rogowacenia.
Dodatkowo ma gładką powierzchnię optyczną, regularny układ włókien kolagenowych oraz stosunkowo niewielkie zagęszczenie komórek. Każde zachwianie równowagi w tym układzie może spowodować częściową lub całkowitą utratę jej przezierności, a przez to upośledzić zdolności widzenia zwierzęcia. Znajomość anatomii rogówki jest niezbędna do zrozumienia mechanizmów zachodzących podczas jej uszkodzenia, oceny głębokości wrzodu oraz konsekwencji z tym związanych, a także procesów odbudowy ubytku.
Rogówkę tworzą cztery warstwy komórek:
Nabłonek rogówki – u psów i kotów jest to nabłonek wielowarstwowy (5-7 warstw), płaski, nierogowaciejący. Składa się z:
- błony podstawnej,
- komórek walcowatych nabłonka podstawnego,
- komórek pośrednich,
- komórek powierzchownych (płaskich).
Komórki podstawne stanowią najgłębszą warstwę nabłonka. Ulegają one podziałom, a nowo powstające komórki są przesuwane w stronę zewnętrzną, w trakcie tego procesu ulegają spłaszczeniu, tracą organelle komórkowe i stają się skrzydłowatymi komórkami pośrednimi. Następnie przekształcają się w płaskie komórki powierzchniowe. Większość tego procesu odbywa się okołorąbkowo, tak że nowo powstałe komórki są spychane przez kolejne dośrodkowo. W związku z powyższym dojrzewanie i odbudowa komórek nabłonka rogówki odbywa się jednocześnie w dwóch płaszczyznach: od rąbka do osi oka (poziomo) oraz od wewnętrznej do zewnętrznej strony (pionowo).
Pokrycie nabłonkiem powstałego ubytku może mieć miejsce już po 4-7 dniach od momentu uszkodzenia, jednak z reguły pełne uzyskanie grubości i dojrzałości nabłonka oraz wytworzenie prawidłowego połączenia błony podstawnej ze zrębem trwa dłużej.
Podczas badań kontrolnych często można zaobserwować, że w rogówce w okolicy wygojonego wrzodu są widoczne melanocyty (czyli komórki barwnikowe, zawierające melaninę), które ograniczają przezierność rogówki. Pojawiają się w tej lokalizacji na skutek przeniesienia ich z rąbka rogówkowo-twardówkowego w czasie odbudowy komórek nabłonka.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2608 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej choroby są drobnoustroje Actinobacillus pleuropneumoniae (App). Cechą charakterystyczną […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej choroby są drobnoustroje Actinobacillus pleuropneumoniae (App). Cechą charakterystyczną […]
Szerzenie się, profilaktyka i terapia ważnych ekonomicznie chorób układu oddechowego świń (pleuropneumonia, mykoplazmowe zapalenie płuc)
Choroby układu oddechowego świń są ważnym problemem zdrowotnym i – w konsekwencji – ekonomicznym w chowie świń. Przyczyny wysunięcia się tej grupy chorób na czoło problemów zdrowotnych to, przede wszystkim, mająca miejsce w Europie około 30 lat temu zmiana systemu chowu świń z drobnotowarowego na średnio- i wielkotowarowy oraz potęgujący się z roku na roku […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Problemy stomatologiczne i wynikające z ich obecności przeszkody w prawidłowym użytkowaniu koni są jedną z częstszych przyczyn interwencji lekarzy weterynarii specjalizujących się w tej dziedzinie. Dowiedziono, że po diagnostyce kulawizn, szczepieniach, diagnostyce i leczeniu chorób układu rozrodczego, badanie przed kupnem/sprzedażą zajmuje najwięcej czasu praktykującym lekarzom weterynarii (1). Ewolucyjna droga od żyjącego we wczesnym Eocenie Hyracotherium […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Czynniki powiązane z użyciem antybiotyku w terapii: Czy wybór antybiotyku opierał się na badaniach klinicznych i dodatkowych (diagnoza, antybiogram)? Sprawdź odpowiedź na pytanie 3. Farmakokinetyka/farmakodynamika wybranego antybiotyku? Koncentracja i czas działania antybiotyku w zakażonej tkance a efektywność w stosunku do czynnika bakteryjnego wywołującego chorobę (spektrum działania antybiotyku, wrażliwość z antybiogramu – odpowiedzi na pytanie 3.). […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]