Rotawiroza świń – epidemiologia, diagnostyka i zapobieganie

Choroby biegunkowe są przyczyną poważnych strat ekonomicznych w przemyśle trzody chlewnej, na które składają się zmniejszone przyrosty masy ciała, zwiększona śmiertelność oraz koszty związane z czynnościami lekarsko-weterynaryjnymi. Rotawirusy (RVs) są powszechnymi patogenami w populacji trzody chlewnej na całym świecie, które uznaje się za główną przyczynę ostrego zapalenia żołądka i jelit (łac. gastroenteritis) u wielu gatunków zwierząt, a wśród nich także u młodych świń, tj. u ssących i odsadzonych prosiąt (1).

Charakterystyka rotawirusów świń

Wirusy te należą do rodziny Reoviridae, rodzaju Rotavirus. Nazwa „rotawirusy” pochodzi od łacińskiego słowa „rota”, oznaczającego koło. Dojrzałe cząstki wirusowe obserwowane pod mikroskopem elektronowym mają kształt podobny właśnie do koła (2). RVs to bezotoczkowe wirusy, których 11-częściowy genom stanowi podwójna nić RNA (2). W genomie wirusa można wyróżnić sześć białek strukturalnych (VP1-4, VP6 i VP7) i pięć białek niestrukturalnych (NSP1-5/6).

Biorąc pod uwagę właściwości antygenowe RVs i zróżnicowanie w obrębie sekwencji genomowej wewnętrznego białka kapsydu VP6, wśród RVs wyróżnia się dwanaście odrębnych serogrup: od A do L (3). U świń wykryto dotychczas pięć z nich: A, B, C, E oraz H (4). Wśród poszczególnych serogrup można wyróżnić także różne genotypy RVs. W tym celu analizuje się sekwencje aminokwasowe genów kodujących białka VP7 i VP4. Białka te stanowią składową podwójnego systemu genotypowania G (ang. glycoprotein) i P (ang. protease-sensitive). Poszczególne G- i P-genotypy zidentyfikowane u świń w obrębie różnych serogrup przedstawiono w tab. 1.

Tab. 1. Genotypy zidentyfikowane pośród różnych serogrup RVs u świń

Rotawirus A

Za najważniejszą z epidemiologicznego punktu widzenia i najczęściej występującą, patogenną serogrupę RVs uważa się rotawirusy należące do serogrupy A (RVA) (4). RVA został po raz pierwszy zidentyfikowany w 1975 roku (5). Dotychczas na świecie zidentyfikowano 42 G-g...