Pięć najczęstszych złośliwych nowotworów psów w praktyce weterynaryjnej

Nowotwory jamy nosowej

Etiologia

Najczęściej występującymi nowotworami jamy nosowej psów są raki wywodzące się przede wszystkim z nabłonka wyścielającego gruczoły nosowe. Stanowią ²/₃ wszystkich przypadków złośliwych nowotworów jamy nosowej. Przyczynę pozostałej ¹/₃ przypadków nowotworów znajdujących się w obrębie jamy nosowej stanowią mięsaki (włókniakomięsaki, kostniakomięsaki, chrzęstniakomięsaki). Zauważono predyspozycje występowania zmian nowotworowych w tej lokalizacji u psów doliocefalicznych (34).

Objawy

Alarmującym objawem dla właścicieli psów jest wypływ patologicznej treści z nozdrzy (jedno – bądź dwustronny), która najczęściej przybiera formę krwistą lub śluzowo-krwistą (przy nadkażeniach bakteryjnych − ropną, zielonkawą). Ponadto wraz z rozwojem choroby często zauważa się anomalie takie jak: deformacja czaszki, wypływ patologicznej treści z oczu, egzoftalmia oraz objawy neurologiczne.

Diagnostyka

Badanie kliniczne pacjenta powinno obejmować: ocenę symetrii kości czaszki, przepływu powietrza przez jamę nosową, wypływu nieprawidłowej treści z nozdrzy oraz badanie polegające na retropulsji gałek ocznych. Ponadto powinno się określić bolesność badanych tkanek. W przypadku nowotworów jamy nosowej badanie rentgenowskie często okazuje się niedostateczne, aby ocenić skalę zaawansowania choroby oraz zajęcia okolicznych węzłów chłonnych i płuc, stąd też zwierzęta często kierowane są bezpośrednio do jednostek wykonujących zaawansowane techniki obrazowania struktur wewnątrzczaszkowych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) (35).

W celu pozyskania definitywnej diagnozy wykonujemy biopsję guza w znieczuleniu ogólnym. Z reguły jest to zabieg traumatyczny, wiążący się z utratą dużej ilości krwi, nawet do 48 godzin po nim, dlatego należy pamiętać, aby odpowiednio wcześnie wykonać podstawowe badania laboratoryjne (morfologia, badanie biochemiczne krwi, badanie układu krzepnięcia) oraz pomiar ciśnienia krwi, a po zabiegu poddać zwierzę obserwacji w placówce stacjonarnej przez kolejne 24 godziny.

Leczenie

Oprócz standardowych leków obejmujących niesterydowe leki przeciwzapalne, opioidy (np. tramadol, buprenorfina) i antybiotyki należy wziąć pod uwagę możliwość przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego. Niestety niesie on ze sobą sporo powikłań oraz zastrzeżeń natury estetycznej. Dodatkowo większość z nowotworów jamy nosowej jest diagnozowana zbyt późno, aby resekcja chirurgiczna była dostateczną metodą terapeutyczną. Leczeniem z wyboru jest więc radioterapia megawoltowa oraz chemioterapia. Najczęściej stosowanymi chemioterapeutykami są tokeranib, doksorubicyna oraz karboplatyna (38).

Prognostyka i przeżywalność

Bez podjęcia leczenia zwierzęta przeżywają około 3 miesiące, umierając z powodu lokalnej ekspansji nowotworu, a nie z powodu przerzutowania. Przy intensywnej terapii przeciwnowotworowej obejmującej radioterapię oraz chemioterapię mediana przeżycia sięga 18 miesięcy (36, 37).