Pięć najczęstszych złośliwych nowotworów psów w praktyce weterynaryjnej

Naczyniakomięsaki − Hemangiosarcoma (HSA)

Etiologia

Naczyniakomięsak psów to nowotwór złośliwy wywodzący się z komórek tworzących śródbłonek naczyń krwionośnych. Należy do grupy mięsaków tkanek miękkich i najczęściej występuje w śledzionie. Chorują zwykle psy w średnim wieku (mediana: 6-8 lat). Do ras predysponowanych należą owczarek niemiecki oraz retriever. W przeważającej liczbie przypadków naczyniakomięsak psów wywodzi się ze śródbłonka naczyń śledziony, w rzadszych przypadkach może lokalizować się w prawym przedsionku serca (prawe uszko serca – auricula cordis dextra), wątrobie, przestrzeni zaotrzewnowej lub tkance podskórnej. Uważany jest za nowotwór, w przypadku którego stosunkowo szybko dochodzi do przerzutowania drogą naczyń krwionośnych do innych narządów wewnętrznych, również do mózgu (27, 28).

Objawy

Hemangiosarcoma często nie daje żadnych objawów, dopóki nie dojdzie do pęknięcia guza i wynaczynienia krwi. Jest sporadycznie diagnozowany podczas kontrolnych badań USG jamy brzusznej (25). Przeważnie pacjenci trafiają do lecznic weterynaryjnych jako nagłe przypadki wymagające intensywnej terapii. Są one spowodowane wynaczynieniem sporej ilości krwi do jamy brzusznej lub do worka osierdziowego, wstrząsu hipowolemicznego i kardiogennego.

Diagnostyka

Najczęściej stwierdzany jest podczas wykonywania USG jamy brzusznej – podczas tego badania często dochodzi do powstania zjawiska kawitacji. Guzy często wypełnione są płynem. Zmiany występujące w śledzionie mogą być połączone z obecnością wolnego płynu w jamie brzusznej. Preparaty cytologiczne pobrane za pomocą biopsji cienkoigłowej są zwykle niediagnostyczne ze względu na dużą ilość krwi w próbkach. Biopsje traumatyczne typu Tru-cut są natomiast odradzane ze względu na duże ryzyko krwotoku. W toku diagnostyki HSA wykonujemy RTG klatki piersiowej, aby zidentyfikować przerzuty do płuc oraz gromadzenie się płynu w worku osierdziowym. W morfologii możemy zauważyć regenerującą się niedokrwistość, trombocytopenię, a w rozmazie krwi obecność schistocytów.

Leczenie

W przypadku podejrzenia zmian występujących w śledzionie zalecana jest splenektomia (29).

W procesie leczenia hemangiosarcoma wykonuje się również laparotomię zwiadowczą w celu usunięcia guza pierwotnego i biopsji tkanek W przypadku powikłań takich jak hemoabdomen spowodowanych pęknięciem guza w celu stabilizacji pacjenta stosuje się płyny dożylne i produkty krwiopochodne. Chemioterapia oparta na doksorubicynie pomaga opóźnić wystąpienie przerzutów i wydłużyć przeżycie pacjenta (26).

Prognostyka i przeżywalność

Zależy od stopnia zaawansowania nowotworu. W przypadku wczesnego wykrycia HSA w śledzionie i natychmiastowego przeprowadzenia zabiegu splenektomii rokowanie jest pomyślne. W zaawansowanych przypadkach mediana czasu przeżycia, niezależnie od rodzaju leczenia, na ogół nie przekracza roku (30, 31). Szybko postępujące przerzuty drogą naczyń krwionośnych lub bezpośrednich wylewów kontaktowych w jamie brzusznej przekładają się na gorsze rokowanie dla pacjenta (32, 33).