Pięć najczęstszych złośliwych nowotworów psów w praktyce weterynaryjnej
Chłoniaki − Lymphoma
Etiologia
Chłoniaki to najczęstsze nowotwory wywodzące się z tkanki hematopoetycznej (83%) i najczęstsze nowotwory dotykające psy (stanowią ok. 24% wszystkich nowotworów stwierdzanych u tego gatunku) (1, 2). Stanowią klonalną proliferację złośliwych komórek limfoidalnych. Wyróżniamy ok. 20 podtypów tego nowotworu. Ze względu na klonalność zmienionych patologicznie limfocytów u psów dzielimy je na: chłoniaki z komórek B (ok. 75% przypadków), chłoniaki z komórek T (ok. 25%) lub bardzo rzadko występujący chłoniak z tzw. null cells (nieprzejawiający immunofenotypu B oraz T) (3). Chorują zwykle psy w średnim wieku lub starsze (mediana: 7 lat). Do ras posiadających zwiększony współczynnik zachorowalności należą: boksery, berneńskie psy pasterskie, bernardyny, buldogi, labradory i golden retrievery. Wśród czynników ryzyka wymienia się niewątpliwie predyspozycje genetyczne (2, 4), czynniki środowiskowe (zanieczyszczenie powietrza, herbicydy) (5) i stosowane wcześniej terapie immunosupresyjne.
Objawy
W przypadku chłoniaka objawy są zwykle nieswoiste, związane z niekontrolowanym rozrostem komórek układu limfoidalnego i zmian w objętych procesem chorobowym narządach (węzły chłonne, śledziona, wątroba, migdałki, grasica, szpik kostny itd.). W większości przypadków diagnozujemy powiększone węzły chłonne, ale również: apatię, brak łaknienia, utratę masy ciała, gorączkę, poliurię, polidypsję, wymioty czy biegunkę. Spotykamy się również z problemami z oddychaniem związanymi z uciskiem dróg oddechowych przez powiększone węzły chłonne. Należy pamiętać, że objawy mogą być także wywołane tzw. zespołem paranowotworowym, np. poliuria pojawiająca się w wyniku hiperkalcemii czy krwawe wylewy do komory oka, jako skutek małopłytkowości.
Diagnostyka
Aby potwierdzić podejrzenie chłoniaka, należy wykonać pełną kategoryzację stopnia zaawansowania nowotworu, tzw. staging. Oprócz standardowego badania przedmiotowego i podmiotowego wykonujemy biopsję aspiracyjną powiększonych węzłów chłonnych, morfologię (poszukiwanie cytopenii) oraz badanie biochemiczne krwi z obowiązkową oceną poziomu wapnia (możliwa hiperkalcemia) (6), RTG klatki piersiowej (ocena powiększenia węzłów chłonnych, obecności wolnego płynu w klatce piersiowej), USG jamy brzusznej. Dodatkowo można wykonać biopsję szpiku kostnego. W ofercie niektórych laboratoriów w Polsce dostępne są badania molekularne (np. PARR), w których możliwe jest oznaczenie klonalności komórek.
W obrazie USG charakterystyczne jest powiększenie lub obecność patologicznych węzłów chłonnych. Obserwuje się również zmiany obejmujące śledzionę i wątrobę (tzw. śledziona „lamparcia” − centkowana).
Leczenie
Odpowiedni protokół leczenia dobiera się, uwzględniając immunofenotyp chłoniaka (7), lokalizację nowotworu, wcześniejsze leczenie oraz kondycję zwierzęcia. Optymalna kuracja opiera się na skojarzonej chemioterapii sekwencyjnej. Istnieje kilka różnych protokołów, jednak większość z nich reprezentuje kombinacje: L-asparaginazy (L), cyklofosfamidu (C), doksorubicyny (hydroksydaunorubicyna [H]), winkrystyny (Oncovin [O]) i prednizonu (P), znanego również jako L-CHOP lub jego inne modyfikacje (9).
Prognostyka i przeżywalność
Niezależnie od tego, który protokół oparty na CHOP wybierzemy, ogólny wskaźnik odpowiedzi na leczenie wynosi od 80 do 90%, a mediana czasu remisji i przeżycia wynosi statystycznie od 8 do 12 miesięcy. Leczenie jednoskładnikowe doksorubicyną (8) lub lomustyną (CCNU) bądź cyklofosfamidem statystycznie skraca ten czas o kilka miesięcy (9). Warto zaznaczyć, że terapia monoskładnikowa prednizonem często zapewnia krótką (ok. 1 miesiąc), częściową lub całkowitą remisję z maksymalnym czasem przeżycia oscylującym wokół 2 miesięcy.
Chociaż wskaźniki odpowiedzi na leczenie są wysokie, to wskaźniki długotrwałych wyleczeń są stosunkowo niskie (< 10%) (10, 11).
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2577 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Antybiotykoterapia u świń – repetytorium. Charakterystyka pochodnych pleuromutyliny i tetracyklin
Pleuromutylina to substancja wyizolowana w 1951 roku z dwóch jadalnych podstawczaków Clitopilus scyphoides (dawniej Pleurotus mutilis) oraz Pleurotus Passeckerianus Pilat. W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzono jej działanie przeciwbakteryjne, zwłaszcza w stosunku do drobnoustrojów Gram-dodatnich. W 1975 roku uzyskano półsyntetyczną pochodną pleuromutyliny – tiamulinę – a następnie walnemulinę. Oba te związki zostały z powodzeniem wprowadzone do […]
System Ovsynch w leczeniu powtarzających się rui u bydła
W dzisiejszej dynamicznie rozwijającej się hodowli bydła mlecznego efektywne zarządzanie cyklem rujowym u bydła staje się newralgicznym elementem pozwalającym osiągnąć wysokie wskaźniki reprodukcyjne w stadzie. Różnorodne czynniki mogą wpływać na zaburzenia płodności u krów. Po okresie poporodowym kluczową rolę odgrywa prawidłowa funkcja endokrynna podwzgórza i przysadki, która jest powiązana z działaniem hormonów sterydowych jajników poprzez […]
Antybiotykoterapia u świń – repetytorium. Charakterystyka pochodnych pleuromutyliny i tetracyklin
Pleuromutylina to substancja wyizolowana w 1951 roku z dwóch jadalnych podstawczaków Clitopilus scyphoides (dawniej Pleurotus mutilis) oraz Pleurotus Passeckerianus Pilat. W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzono jej działanie przeciwbakteryjne, zwłaszcza w stosunku do drobnoustrojów Gram-dodatnich. W 1975 roku uzyskano półsyntetyczną pochodną pleuromutyliny – tiamulinę – a następnie walnemulinę. Oba te związki zostały z powodzeniem wprowadzone do […]
Opieka nad źrebną klaczą
Jeździectwo w Polsce od kilkunastu lat staje się coraz bardziej popularne. Wszystko wskazuje na to, że ta moda tak szybko nie minie. Wręcz przeciwnie – będzie się rozwijała. Również posiadanie własnego konia nie jest już czymś niezwykłym. Większość stajni oferuje miejsca hotelowe, gdzie można trzymać swojego pupila, nie martwiąc się o codzienną opiekę. Coraz częściej […]
Świadczenie usług poza siedzibą. Sprawdź, kiedy możesz pozostawić leki w gospodarstwie w celu leczenia zwierząt
Świadczenie usług po uzyskaniu zgody kierownika Pamiętaj, że w przypadku świadczenia tzw. czynności z wyznaczenia na podstawie art. 16 ust. 2a ww. ustawy wyznaczenie lekarza weterynarii świadczącego usługi weterynaryjne w ramach zakładu leczniczego dla zwierząt następuje po uzyskaniu zgody kierownika zakładu leczniczego dla zwierząt, w ramach którego lekarz ten świadczy usługi weterynaryjne. Wyjątek od przechowywania […]
Nauka ma pobudzać do ciekawości i poszukiwania
Istnieje kilka dróg, za pomocą których MNP może przedostać się do organizmu. Czy któraś ma wpływ na jego większą/mniejszą toksyczność? Nasza wiedza na ten temat jest wciąż bardzo ograniczona, wydaje się jednak, że najwyższa toksyczność wiąże się z przenikaniem mikro-/nanoplastiku przez układ pokarmowy. Jest tak z dwóch powodów. Z jednej strony tą drogą do organizmu […]
Postępy w leczeniu i opiece nad cielętami
W grudniu odbyła się Międzynarodowa Konferencja „Postępy w leczeniu i opiece nad cielętami”. Prelegenci przyjechali do Wrocławia na zaproszenie prof. dr. hab. Tadeusza Stefaniaka. Konferencja odbyła się w Auli Jana Pawła II Uniwersytetu Przyrodniczego przy pl. Grunwaldzki 24. Organizatorami byli Zakład Immunologii i Prewencji Weterynaryjnej Wydziału Medycyny Weterynaryjnej, Sekcja Neonatologii PTNW, Sekcja Fizjologii i Patologii […]