Pięć najczęstszych złośliwych nowotworów psów w praktyce weterynaryjnej
Chłoniaki − Lymphoma
Etiologia
Chłoniaki to najczęstsze nowotwory wywodzące się z tkanki hematopoetycznej (83%) i najczęstsze nowotwory dotykające psy (stanowią ok. 24% wszystkich nowotworów stwierdzanych u tego gatunku) (1, 2). Stanowią klonalną proliferację złośliwych komórek limfoidalnych. Wyróżniamy ok. 20 podtypów tego nowotworu. Ze względu na klonalność zmienionych patologicznie limfocytów u psów dzielimy je na: chłoniaki z komórek B (ok. 75% przypadków), chłoniaki z komórek T (ok. 25%) lub bardzo rzadko występujący chłoniak z tzw. null cells (nieprzejawiający immunofenotypu B oraz T) (3). Chorują zwykle psy w średnim wieku lub starsze (mediana: 7 lat). Do ras posiadających zwiększony współczynnik zachorowalności należą: boksery, berneńskie psy pasterskie, bernardyny, buldogi, labradory i golden retrievery. Wśród czynników ryzyka wymienia się niewątpliwie predyspozycje genetyczne (2, 4), czynniki środowiskowe (zanieczyszczenie powietrza, herbicydy) (5) i stosowane wcześniej terapie immunosupresyjne.
Objawy
W przypadku chłoniaka objawy są zwykle nieswoiste, związane z niekontrolowanym rozrostem komórek układu limfoidalnego i zmian w objętych procesem chorobowym narządach (węzły chłonne, śledziona, wątroba, migdałki, grasica, szpik kostny itd.). W większości przypadków diagnozujemy powiększone węzły chłonne, ale również: apatię, brak łaknienia, utratę masy ciała, gorączkę, poliurię, polidypsję, wymioty czy biegunkę. Spotykamy się również z problemami z oddychaniem związanymi z uciskiem dróg oddechowych przez powiększone węzły chłonne. Należy pamiętać, że objawy mogą być także wywołane tzw. zespołem paranowotworowym, np. poliuria pojawiająca się w wyniku hiperkalcemii czy krwawe wylewy do komory oka, jako skutek małopłytkowości.
Diagnostyka
Aby potwierdzić podejrzenie chłoniaka, należy wykonać pełną kategoryzację stopnia zaawansowania nowotworu, tzw. staging. Oprócz standardowego badania przedmiotowego i podmiotowego wykonujemy biopsję aspiracyjną powiększonych węzłów chłonnych, morfologię (poszukiwanie cytopenii) oraz badanie biochemiczne krwi z obowiązkową oceną poziomu wapnia (możliwa hiperkalcemia) (6), RTG klatki piersiowej (ocena powiększenia węzłów chłonnych, obecności wolnego płynu w klatce piersiowej), USG jamy brzusznej. Dodatkowo można wykonać biopsję szpiku kostnego. W ofercie niektórych laboratoriów w Polsce dostępne są badania molekularne (np. PARR), w których możliwe jest oznaczenie klonalności komórek.
W obrazie USG charakterystyczne jest powiększenie lub obecność patologicznych węzłów chłonnych. Obserwuje się również zmiany obejmujące śledzionę i wątrobę (tzw. śledziona „lamparcia” − centkowana).
Leczenie
Odpowiedni protokół leczenia dobiera się, uwzględniając immunofenotyp chłoniaka (7), lokalizację nowotworu, wcześniejsze leczenie oraz kondycję zwierzęcia. Optymalna kuracja opiera się na skojarzonej chemioterapii sekwencyjnej. Istnieje kilka różnych protokołów, jednak większość z nich reprezentuje kombinacje: L-asparaginazy (L), cyklofosfamidu (C), doksorubicyny (hydroksydaunorubicyna [H]), winkrystyny (Oncovin [O]) i prednizonu (P), znanego również jako L-CHOP lub jego inne modyfikacje (9).
Prognostyka i przeżywalność
Niezależnie od tego, który protokół oparty na CHOP wybierzemy, ogólny wskaźnik odpowiedzi na leczenie wynosi od 80 do 90%, a mediana czasu remisji i przeżycia wynosi statystycznie od 8 do 12 miesięcy. Leczenie jednoskładnikowe doksorubicyną (8) lub lomustyną (CCNU) bądź cyklofosfamidem statystycznie skraca ten czas o kilka miesięcy (9). Warto zaznaczyć, że terapia monoskładnikowa prednizonem często zapewnia krótką (ok. 1 miesiąc), częściową lub całkowitą remisję z maksymalnym czasem przeżycia oscylującym wokół 2 miesięcy.
Chociaż wskaźniki odpowiedzi na leczenie są wysokie, to wskaźniki długotrwałych wyleczeń są stosunkowo niskie (< 10%) (10, 11).
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2793 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Ocena przydatności wybranych metod pobierania prób z macicy w diagnostyce endometritis u klaczy
Alternatywnym sposobem pobierania próbek jest metoda polegająca na płukaniu macicy niewielką objętością płynu fizjologicznego (popłuczyny). Po raz pierwszy technika ta została zaprezentowana przez Ball i wsp. w 1988 roku. Chociaż metoda ta jest mniej poręczna niż stosowanie wymazówek z ochronnym kołnierzem, uważa się ją za szczególnie przydatną w diagnozowaniu podklinicznych postaci endometritis wywoływanych przez E. […]
Niektóre spostrzeżenia dotyczące techniki pozyskiwania i separacji zarodków u krów dawczyń
Bezkrwawa metoda pozyskiwania zarodków u bydła funkcjonuje w praktyce terenowej od blisko 50 lat. Polega ona na bezkrwawym wypłukaniu zarodków między 6. a 8. dniem po rui, to jest w okresie, w którym zarodki w stadium moruli do blastocysty są dostępne w świetle rogów macicy. Wcześniejsze oraz późniejsze pozyskiwanie zarodków nie jest praktykowane. Stosunkowo prosta […]
Antybiotykoterapia u świń – repetytorium. Zasady antybiotykoterapii oraz charakterystyka penicylin i cefalosporyn
Antybiotyki są jedną z najczęściej stosowanych grup leków u świń. Ich skuteczność jest jednak w dużej mierze uzależniona od przestrzegania podstawowych zasad racjonalnej terapii, w innym przypadku antybiotykoterapia może w dłuższej perspektywie przynieść więcej szkody niż pożytku. Racjonalna antybiotykoterapia stanowi istotny problem w praktyce lekarza weterynarii, który niejednokrotnie staje przed dylematem – „czy włączyć antybiotyk” […]
Ocena przydatności wybranych metod pobierania prób z macicy w diagnostyce endometritis u klaczy
Alternatywnym sposobem pobierania próbek jest metoda polegająca na płukaniu macicy niewielką objętością płynu fizjologicznego (popłuczyny). Po raz pierwszy technika ta została zaprezentowana przez Ball i wsp. w 1988 roku. Chociaż metoda ta jest mniej poręczna niż stosowanie wymazówek z ochronnym kołnierzem, uważa się ją za szczególnie przydatną w diagnozowaniu podklinicznych postaci endometritis wywoływanych przez E. […]
Eliminacja zwierząt ze względu na stan chorobowy – przekonaj się, czy musi być dokonywana po potwierdzeniu przez lekarza weterynarii
Ważne Zgodnie z Kelw w uzasadnionych przypadkach lekarz weterynarii może rozważyć możliwość humanitarnego uśmiercenia zwierzęcia. Kto może uczestniczyć w eutanazji zwierzęcia w zlz W przypadku decyzji o eutanazji zwierzęcia w zlz właściciel będzie najczęściej poproszony o pozostanie w poczekalni lub opuści zlz po uzyskaniu decyzji, że zwierzę jest przewidziane do eutanazji. W eutanazji będzie uczestniczył […]
„Relacje, które zbudowałam zarówno z partnerami zewnętrznymi, jak i z innymi członkami IVSA są nieocenionym wsparciem, pomagającym w realizacji ambitnych celów” – wywiad z Liwią Arbatowską, Prezydent IVSA Poland
Liwia Arbatowska – studentka 4 roku weterynarii na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Prezydent IVSA Lublin oraz IVSA Poland w latach 2023-2025. Poza działalnością w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Studentów Weterynarii, pełni funkcję koordynatorki ds. kół naukowych w Radzie Uczelnianej Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Przyrdoniczego w Lublinie oraz radnej w Radzie Studentów Lublina. Członkini Polskiego Stowarzyszenia […]
Echa 32. Kongresu Bujatrycznego w Cancun
Profilaktyka Kongres był również okazją do zaprezentowania kilku przełomowych produktów immunologicznych, które mają szansę wprowadzić na nowe tory prewencję znanych od lat jednostek chorobowych, sprawiających wiele kłopotów z punktu widzenia odchowu cieląt czy rozrodu. Mowa tu konkretnie o trzech nowych szczepionkach mających zastosowanie w profilaktyce Mycoplasma bovis, Cryptosporidium parvum czy wirusowej biegunki bydła (BVD). Nie […]