Czego nauczyła nas epidemia PED w Ameryce?

Doświadczenia w zwalczaniu nowych chorób wirusowych świń z ostatnich lat

Pojawienie się PED to trzeci przypadek nowej, przynoszącej poważne straty ekonomiczne, choroby wirusowej świń w Ameryce w ostatnich latach. W 1987 roku po raz pierwszy zaobserwowano objawy nowej choroby, później nazwanej PRRS. Retrospektywne badania próbek zgromadzonych w różnych laboratoriach amerykańskich wykazały, że wirus krążył w populacji świń już w późnych latach 70. XX w., a więc na wiele lat, zanim wyewoluował do zjadliwej formy znanej obecnie. W przypadku nieznanego wcześniej na świecie drobnoustroju trudno sobie wyobrazić podjęcie wyprzedzających kroków zabezpieczających przed wybuchem choroby. W przypadku szczepów występujących w Ameryce (genotyp amerykański, obecnie określany jako typ 2) izolację czynnika zakaźnego PRRS udało się zrealizować dopiero w 1992 roku, a więc 5 lat po tym, jak choroba zaczęła się rozprzestrzeniać w populacji.

W Europie pierwsze przypadki PRRS rozpoznano w końcu 1990 roku, a wirus udało się wyizolować już kilka miesięcy później, i – jak się później okazało – należał on do odmiennego genotypu (genotyp europejski obecnie określany jako typ 1) niż szczepy amerykańskie. Wydaje się więc, że w Europie były szanse lepszego przeciwdziałania szerokiemu rozprzestrzenieniu się wirusa i choroby. Niestety, tak w Ameryce, jak i w Europie zrozumienie ekologii wirusa i sposobów jego transmisji między fermami przyszło zbyt późno.

W Europie już we wczesnym okresie badań podejrzewano, że transmisja pośrednia, w tym aerozolem, może odgrywać bardzo ważną rolę. Upowszechnienie się rutynowego genotypowania szczepów PRRSV i wykrywanie blisko spokrewnionych wirusów w fermach, które łączyła wyłącznie bliskość geograficzna, wzmocniło te podejrzenia. Dopiero badania grupy dr. Scotta Dee z University of Minnesota wykazały, że niektóre szczepy mogą być wykrywane w powietrzu nawet 9 km od fermy źródłowej.

Rolę transmisji PRRSV z powietrzem praktycznie udowodniły sukces...