Szczepienia koni

Warto również podzielić konie na jeszcze mniejsze grupy i izolować je od siebie, tak, aby w razie wystąpienia objawów choroby u jednego z nich móc ograniczyć potencjalne dalsze jej przenoszenie. 

Gdy dojdzie do wystąpienia choroby, konieczne jest także wzmożenie wszystkich standardowych środków, zwłaszcza dezynfekcji i higieny. Rozłożenie dodatkowych mat dezynfekcyjnych, a także ograniczenie transportu koni (zamknięcie stajni), to dobra praktyka, która znacznie przyczynia się do szybkiego ograniczenia choroby zakaźnej. Ważnym elementem są badania – zarówno badania kliniczne, jak i laboratoryjne – pomogą nam one ustalić przyczynę zachorowań, dobrać najlepszą terapię, ustalić, jakie środki bioasekuracji musimy podjąć i jakie działania prewencyjne mogą nam pomóc w uniknięciu tego problemu w przyszłości.

W przypadku wystąpienia choroby powinno się podjąć wzmożone środki – konie dzielimy na grupy zależnie od stopnia narażenia na zakażenie: 

• konie z objawami choroby (tzw. grupa czerwona),
• konie bez objawów, ale takie, które miały kontakt z końmi chorymi (grupa żółta),
• konie bez objawów, a także bez uprzedniego kontaktu z końmi chorymi (zielona grupa).

Szczepienia 

Kluczowym punktem w programie szczepień są tzw. szczepienia podstawowe, które powinny być wykonywane regularnie u każdego konia. Do tej kategorii najczęściej zalicza się szczepienie przeciwko tężcowi i grypie, choć coraz częściej w opracowaniach obok nich znajdujemy także szczepienia przeciwko EHV-1 i EHV-4. 

Zastanawiając się nad programem szczepień, powinniśmy kierować się:

• poziomem narażenia na zachorowanie, 
• potencjalnymi czynnikami predysponującymi do zachorowania,
• wiekiem konia. 

Przy doborze szczepień powinniśmy brać pod uwagę nie tylko naszego pacjenta, ale także jego otoczenie i ewentualne ryzyko, które dla niego stwarza. Inaczej podejdziemy więc do szczepień konia rekreacyjnego w stajni z klaczami źrebnymi, a inaczej w sytuacji, gdy w stajni znajdują się wyłącznie konie szkółkowe – w pierwszej z sytuacji wskazane byłoby regularne szczepienie przeciwko EHV-1 i EHV-4 z dawką przypominającą przed sezonem, po to, aby zmniejszyć narażenie klaczy na potencjalne siewstwo przez inne konie. To właśnie to zagadnienie, tzw. odporności stadnej, jest najtrudniejszym elementem rozmowy o szczepieniach: ciężko oczekiwać skutecznej ochrony przeciwko chorobie zaraźliwej, jeśli tylko jeden z koni jest regularnie szczepiony.

Ważne jest więc dokładne przedstawienie tych danych właścicielowi, który decyduje się na ten rodzaj profilaktyki, tak aby uniknąć nieporozumień. Inna ogólna zasada dotyczy źrebiąt, u których nie zaleca się szczepień przed 6. miesiącem życia ze względu na brak lub niską ich skuteczność (1). Oczywiście, wyjątkiem są sytuacje szczególnego zagrożenia chorobą czy takie, gdy źrebię pochodzi od klaczy nieszczepionej. W takiej sytuacji nawet częściowa ochrona jest lepsza niż żadna. Wielu producentów zaleca też podanie trzech dawek w ramach szczepienia podstawowego, co wydaje się rozsądnym rozwiązaniem: zapewnia ochronę młodych, wysoce wrażliwych zwierząt, a równocześnie daje szansę rozwoju prawidłowej odporności poszczepiennej w momencie, gdy układ odpornościowy jest już gotowy na reakcję, która zapewni odporność na dalszych etapach życia. W przypadku najgroźniejszych chorób rekomenduje się szczepienie matek źrebnych pod koniec ciąży (ok. miesiąc przed terminem) po to, aby doszło do przekazania przeciwciał matczynych na wysokim poziomie.

Tężec

Szczepienie to jest uznawane za bezpieczne i wysoce skuteczne – zgodnie z badaniami miano przeciwciał jest na bardzo wysokim poziomie już 2 tygodnie po szczepieniu i u koni, które zaszczepiono trzema dawkami po 5. miesiącu życia utrzymuje się na poziomie zapewniającym ochronę przez ponad trzy lata (2). Stanowi to punkt wyjścia do dalszych badań i rozważań na temat proponowanych przez producenta schematów, jednak w związku z zagrożeniem chorobą i ewentualną odpowiedzialnością za postępowanie niezgodne z zaleceniami ulotki nie rekomenduje się wydłużania okresu między szczepieniami.