Opinia lekarsko-weterynaryjna, jako jedna z form usługi weterynaryjnej

Biegły podczas sporządzania opinii lekarsko-weterynaryjnej jest częstokroć zobligowany do przeprowadzenia obdukcji przyżyciowej przedmiotowego zwierzęcia lub w przypadku jego śmierci − do przeprowadzenia badania sekcyjnego. Osoba powołana do opracowania opinii, oprócz przeprowadzenia niezbędnych badań, zobligowana jest ponadto do zaznajomienia się z okolicznościami dotyczącymi zdarzenia, które stanowią podstawę przeprowadzenia badania. Informacje te można uzyskać w wyniku konsultacji z pracownikami organu procesowego zlecającego ekspertyzę lub też są one zawarte w dostarczonym biegłym postanowieniu.

Niejednokrotnie nie ma możliwość uzyskania informacji istotnych do oceny weterynaryjno-sądowej, gdyż nie zawsze zarówno organowi procesowemu, jak i właścicielowi zwierzęcia są one znane (np. doznania przez zwierzę urazu mechanicznego ciała). W takim przypadku podstawą opiniowania jest tylko wiedza połączona z doświadczeniem zawodowym lekarza.

Przed przystąpieniem do badania – obdukcji przyżyciowej czy też sekcji zwłok – następuje niezwykle istotny etap, mający podstawowe znaczenie dla rzetelności opiniowania sądowo-weterynaryjnego. Jest nim identyfikacja badanego dowodu rzeczowego, np. zwierzęcia. Dokonuje się jej poprzez podanie we wstępnej części opinii lekarsko-weterynaryjnej dokładnej charakterystyki (gatunek, płeć, rasa lub podobieństwo do rasy, imię, waga, barwa okrywy włosowej oraz jej rodzaj, znaki szczególne, nr tatuażu, numer czipu).

Ponadto istnieje możliwość wykonania makroskopowej dokumentacji fotograficznej podczas identyfikacji zwierzęcia, a także podczas wykonywania kolejnych czynności związanych z badaniem. Dokumentacja fotograficzna nie musi być przekazywana organowi lub osobie zlecającej ekspertyzę wraz z opinią lekarsko-weterynaryjną. W opinii powinna być jednak zawarta informacja o fakcie wykonania i posiadania przez biegłego takiego rodzaju dokumentacji.

Obdukcję przyżyciową zwierzęcia przeprowadza się według planu badania klinicznego, gdzie określa się stan obecny zwierzęcia z dokładną analizą wyglądu zewnętrznego, przeprowadzając przedmiotowe badanie szczegółowe oraz jeśli zachodzi potrzeba − wykonując badania dodatkowe. W przypadku badania sekcyjnego lekarz weterynarii postępuje zgodnie z procedurą przeprowadzania sekcji zwłok, sporządzając protokół z podaniem wszystkich zmian patologicznych oraz stwierdzeniem bezpośredniej przyczyny śmierci zwierzęcia, który służy następnie jako podstawa do opracowania opinii lekarsko-weterynaryjnej.

Treść sporządzonej opinii, wraz z informacjami posiadanymi przez organ procesowy dotyczącymi danej sprawy, pozwalają niejednokrotnie na ustalenie szczegółowych faktów związanych z okolicznościami zdarzenia, np. śmiercią zwierzęcia. Zaznaczyć należy, że dostarczony przez zlecającego materiał, np. zwłoki zwierzęcia oraz inne przedmioty, które biegły otrzymał lub na które natrafił podczas badania sekcyjnego, powinny być przez niego zabezpieczone, gdyż stanowią materiał dowodowy, a ich dysponentem jest właściwy organ procesowy. Po wykonanym badaniu sekcyjnym należy uzyskać zgodę wskazanego dysponenta zwłok zwierzęcia na ich ewentualną utylizację. W przypadku braku zgody, zwłoki zwierzęcia po wykonanym badaniu sekcyjnym należy zabezpieczyć i przetrzymywać do czasu podjęcia decyzji o dalszym ich losie przez właściwy organ.

Konkluzja

Jednym z celów weterynarii sądowej jest wskazanie lekarzom weterynarii wykonującym funkcję biegłych właściwego sposobu opiniowania. Służy temu program nauczania weterynarii sądowej podczas studiów na Wydziałach Medycyny Weterynaryjnej, który obejmuje zapoznanie przyszłych lekarzy weterynarii z technikami badawczymi stosowanymi w weterynarii sądowej, prawem weterynaryjnym, przepisami prawa dotyczącymi wykonywania funkcji biegłego oraz okolicznościami powoływania lekarzy weterynarii jako biegłych.

Na specyficzny charakter realizacji ochrony weterynaryjnej zwierząt przez weterynarię sądową ma także wpływ to, że w ciągu ostatnich lat jej znaczenie jako nauki stosowanej wyraźnie wzrosło. Wynika to z rozwoju prawodawstwa medyczno-weterynaryjnego oraz prawodawstwa związanego z ochroną zwierząt. Do znacznego zainteresowania weterynarią sądową przyczynia się także wzrost świadomości i związanej z nią roszczeniowości społeczeństwa, w przedmiocie ochrony zwierząt.