Zaburzenia okresu poporodowego u suk. Diagnostyka różnicowa i metody leczenia

Wypadnięcie macicy
(łac. prolapsus uteri)

Zaburzeniem poporodowym występującym rzadko, ale mogącym mieć miejsce u suk dużych ras, jest wypadniecie macicy (3). Do wypadnięcia macicy dochodzi w wyniku znacznego stopnia rozciągnięcia więzadła szerokiego macicy w czasie ciąży. Tuż po porodzie szyjka macicy jest rozwarta, co przy silnych bólach partych umożliwia wynicowanie i wypadniecie narządu przez pochwę na zewnątrz (11).

Podobnie jak w przypadku wypadnięcia pochwy, leczeniem z wyboru powinna być repozycja wypadniętej macicy i następnie owariohisterektomia po odstawieniu szczeniąt w celu uniknięcia nawrotu choroby. W niedawno opublikowanym doniesieniu odprowadzono wypadniętą macicę przy użyciu rozszerzadła dróg żółciowych Bakesa (18). Tego typu procedura jest ze względów praktycznych bardzo korzystna, ponieważ może ja wykonać jedna osoba, jest szybka i mało inwazyjna oraz pozwala na szybki powrót suki do nowo narodzonych szczeniąt. Ponadto nie powoduje zatrzymania laktacji, co może mieć miejsce po owariohisterektomii.

Wypadnięcie pochwy
(łac. prolapsus vaginae)

Wypadnięcie pochwy jest schorzeniem, do którego dochodzi w wyniku nadmiernej proliferacji błony śluzowej pochwy, która „wypada” przez szparę sromową. Dokładna przyczyna występowania tego schorzenia nie jest znana, wiadomo jednak, że występowanie wypadnięcia pochwy jest zależne od wzrostu poziomu estrogenów. Schorzenie to występuje najczęściej w okresie późnego proestrus, kiedy stężenie estrogenów we krwi obwodowej osiąga swoją szczytową wartość. W okresie okołoporodowym w związku ze spadkiem progesteronu wzrasta poziom estrogenów, co u niektórych suk może doprowadzić do wypadnięcia pochwy.

Przed repozycją wypadniętej pochwy zaleca się cewnikowanie suki oraz dokładne umycie błony śluzowej chłodnym płynem fizjologicznym. Zabieg repozycji ułatwia zastosowanie środka poślizgowego (np. wazeliny) (1, 3, 19). W związku z tym, że schorzenie ma dużą skłonność do nawrotów, leczeniem z wyboru jest repozycja wypadniętego fragmentu pochwy i sterylizacja suki po odstawieniu szczeniąt.

Podsumowanie

Poród suki oraz obecność szczeniąt wiążą się zawsze z dużymi emocjami ze strony właścicieli lub hodowców, na które lekarz weterynarii powinien „brać poprawkę”, pełniąc opiekę nad samicą i jej miotem. Znajomość zaburzeń okresu poporodowego pozwala w sposób racjonalny ocenić ewentualne zagrożenie dla zdrowia lub życia zwierząt i wdrożyć stosowną terapię.

Podziękowania

Autorki dziękują dr. n. wet. Grzegorzowi Dejnece z Katedry Rozrodu z Kliniką Zwierząt Gospodarskich Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu za jego cenne uwagi dotyczące powyższej pracy.