Wapń, fosfor i magnez – funkcja, znaczenie oraz wartość informacyjna

Poziom elektrolitów w surowicy a odżywianie

Oznaczając poziom elektrolitów w surowicy, należy zwrócić szczególną uwagę na odżywianie. Jak wspomniano, produkty bogate w wapń to kości, mączka kostna i skorupki jaj. Mięśnie i podroby, owoce i warzywa mają wapnia znacznie mniej. Niedobór Ca w diecie wpływa na zwiększone wydzielanie PTH. To z kolei prowadzi do mobilizacji Ca z kości i jego zwiększonego wchłaniania w jelicie. Gdy taki stan trwa długo, dochodzi do demineralizacji kości, a nawet ich deformacji, które dotyczą zwłaszcza kości długich. W układzie kostnym zachodzą również inne zmiany. Typowym objawem długo trwającego niedoboru wapnia jest tzw. „gumowa żuchwa”.

Z kolei nadmierna podaż wapnia, z którą na tle żywieniowym mamy do czynienie zdecydowanie rzadziej,

prowadzi do zwapnienia tkanek, wrzodów żołądka oraz upośledzenia skurczu mięśni aż do tężyczki. Objawy nadmiernej podaży wapnia to poważne zaburzenia metabolizmu kostnego, szczególnie w kościach długich, oraz zwiększone wydalanie wapnia z moczem.

Fosfor jest obecny w wielu produktach spożywczych, np. mięsie, warzywach, tłuszczach. Oznacza to, że ilość fosforu dostarczanego z pożywieniem jest zwykle wystarczająca. Fosfor jest magazynowany w układzie kostnym i jego regulacja odbywa się przez nerki.

Stosunek powyżej opisanych pierwiastków (Ca:P) w pożywieniu powinien wynosić 2:1 lub 1,5:1. Niestety, często w poszczególnych posiłkach występuje niedostateczna podaż lub proporcje Ca:P są odwrócone.

Magnez występuje przede wszystkim w: zielonych warzywach, orzechach, zbożach, owocach morza oraz mięsie. Jest on również w wodzie pitnej, szczególnie w wodzie twardej.

Wszystkie trzy opisane pierwiastki dostarczane są do organizmu wraz z pożywieniem. Należy jednak pamiętać, że poziom elektrolitów w normalnym zakresie w surowicy niekoniecznie odzwierciedla zbilansowaną dietę. Tak więc określenie wartości poziomu Ca, Mg i P nie mówi nam, że racja pokarmowa zaspokaja zapotrzebowanie na te składniki. Aby ustalić właściwą podaż elektrolitów w diecie, konieczne jest obliczenie zbilansowanej dawki żywieniowej.

Piśmiennictwo dostępne u autora.

lek. wet. Paweł Kalinowski
Laboklin Polska Sp. z o.o.
01-495 Warszawa ul. Powstańców Śląskich 101