Pierwsza pomoc u pacjenta powypadkowego

Przyjazd pacjenta

Na pacjenta z wypadku powinien czekać osobny gabinet, jak i zespół składający się z co najmniej jednego lekarza weterynarii i technika weterynarii. Natychmiast po przetransportowaniu zwierzęcia do gabinetu zespół powinien zacząć od oceny pacjenta. Procedura oceny stanu pacjenta najlepiej gdyby została przeprowadzona według planu A Crash Plan, czyli schematu postępowania w nagłej sytuacji, który zakłada szczegółowe działania krok po kroku, aby jak najskuteczniej udzielić pierwszej pomocy.

A Crash Plan zakłada ocenę pacjenta wg schematu:

• A – airways – drogi oddechowe – nos, jama ustna, tchawica, płuca (drożność, występowanie płynu w tej okolicy, krwawień, urazów),
• C – cardiovascular – układ sercowo-naczyniowy (błony śluzowe, CRT, temperatura, osłuchiwanie serca),
• R – respiratory – oddychanie (typ oddychania, ruchy ściany brzucha),
• A – abdomen – (ciągłość ściany jamy brzusznej, osłuchiwanie szmerów w jamie brzusznej, opukiwanie),
• S – spinal – kręgosłup (omacywanie, zdolność poruszania się, bolesność),
• H – head – głowa (oględziny głowy),
• P – pelvis – miednica (omacywanie miednicy),
• L – legs – kończyny (zdolność do poruszania się, bolesność, napięcie mięśniowe, ciągłość skóry),
• A – arteries and veins – tętnice i żyły (tętno, stopień wypełnienia żył),
• N – nervous – system (stan świadomości, badanie nerwów, sprawdzanie ciągłości kręgosłupa).

Zależnie od wyników na każdym etapie rozpoczynamy stosowne działania. Znaczna część urazów niesie za sobą poważne konsekwencje w postaci urazów wielonarządowych. Począwszy od widocznych otarć, złamań, ran, a skończywszy na obrażeniach wewnętrznych (pęknięcia pęcherza moczowego, śledziony, wątroby, krwawienia do jamy brzusznej, klatki piersiowej, odma opłucnowa). Często pozornie widoczne urazy są najmniej istotne (wykluczając krwotoki z tętnic i dużych naczyń). Zawsze należy upewnić się, czy nie doszło do obrażeń wewnętrznych, zanim przystąpimy do opatrywania urazów, zawsze należy najpierw dokonać oceny pacjenta według A Crash Plan bądź ABCD.

Najtrudniejsze są sytuacje, gdy do gabinetu trafia zwierzę niestabilne krążeniowo-oddechowo oraz we wstrząsie.

W takiej sytuacji liczą się sprawne działanie zespołu medycznego, jak i prawidłowa kolejność działania. W momencie, gdy trafia do nas pacjent wymagający reanimacji, stawia to zespół w pełnej gotowości, a każdy szczegół ma znaczenie. I tak też, przystępując do oceny pacjenta, można stwierdzić, że jeżeli test A Crash Plan już na początkowym etapie wychodzi ujemnie, rozpoczynamy procedurę reanimacji/resuscytacji, która w gabinecie stawia nas, mimo wszystko, w komfortowej sytuacji, gdy mamy do dyspozycji leki oraz sprzęt pomocny.