Oś sercowo-nerkowa u psów i kotów − czyli sztuka znajdowania równowagi

Patofizjologia

Patofizjologia CvRDH – pierwotna choroba serca przyczyną uszkodzenia nerek

W przebiegu chorób serca u psów i kotów dochodzi do spadku rzutu skurczowego oraz pojemności minutowej. Przepływ krwi przez narządy zmniejsza się i spada ciśnienie perfuzyjne. Na spadek tego ciśnienia najbardziej wrażliwe są nerki, które odpowiadają hamowaniem funkcji filtracyjnej w kłębuszkach nerkowych (GFR, ang. glomerular filtration rate), w skrajnych przypadkach mogą nawet całkowicie zastopować filtrację. Istniejące zagrożenie wzbudza obronną reakcję organizmu w postaci „włączania” mechanizmów kompensacyjnych takich jak pobudzenie układu współczulnego i układu RAA (renina − angiotensyna − aldosteron). Początkowo mechanizmy kompensacyjne, poprzez wzrost ciśnienia tętniczego i perfuzyjnego oraz zwiększenie objętości przepływającej krwi, mogą niwelować zagrożenie, ale pomoc ta jest ograniczona w czasie.

Spadek rzutu skurczowego i zmniejszenie przepływu nerkowego grozi zatem w ostrych stanach niewydolności serca (AHF, ang. acute heart failure) utratą funkcji filtracyjnej nerek, prowadząc do ostrego ich uszkodzenia (AKI, ang. acute kidney injury). Manifestuje się to nagłym zwiększeniem surowiczego poziomu kreatyniny, BUN i zmniejszeniem lub brakiem oddawania moczu. Jest to stan kliniczny groźny, mogący samodzielnie prowadzić do zejść śmiertelnych. Rozpoznawanie AKI jest dziś dobrze opracowane u psów i kotów wg zaleceń IRIS na podstawie surowiczego poziomu kreatyniny (4). W leczeniu AHF, pamiętając o AKI, stosowane są diuretyki. Sięganie po nie wymaga dużej uwagi. Z jednej strony wspomagają one diurezę i usuwają nadmiar płynów, z drugiej zaś strony wiadomo, że uszkadzają komórki nabłonkowe kanalików nerkowych i same (lub w połączeniu z inhibitorami ACE) mogą wywierać działanie nefrotoksyczne oraz przyczyniać się do rozwoju i przejścia AKI w przewlekłą chorobę nerek (CKD, ang. chronic kidney disease).

Gdy sytuacja chorego serca ulegnie po...