Zwichnięcie gruczołu trzeciej powieki

Leczenie chirurgiczne. Techniki operacyjnej repozycji i stabilizacji gruczołu trzeciej powieki

Istnieje przynajmniej kilkanaście technik repozycji i stabilizacji zwichniętego gruczołu trzeciej powieki, różniących się stopniem trudności i skutecznością oraz liczbą możliwych powikłań pooperacyjnych. W poniższym artykule wymienionych zostało kilka najciekawszych lub najczęściej stosowanych.

Zasadniczo procedury operacyjne można podzielić na techniki „zakotwiczania” lub chowania gruczołu w spreparowanej chirurgicznie „kieszonce” spojówkowej.

Można je również podzielić ze względu na dostęp do zwichniętego gruczołu na te z:

1. dostępem od tyłu, od strony dogałkowej trzeciej powieki i odsłonięciem chrząstki trzeciej powieki, twardówki dolnego bieguna gałki ocznej lub mięśnia skośnego dobrzusznego jako punktu zaczepienia i stabilizacji,
2. dostępem od przedniej spojówki i odsłonięciem okostnej oczodołu lub chrząstki trzeciej powieki jako punktu stabilizacji,
3. wewnątrzpowiekową, śródspojówkową stabilizacją gruczołu.

W przypadku wszystkich tych technik konieczne jest zastosowanie anestezji ogólnej oraz przygotowanie pola operacyjnego polegające na usunięciu wydzielin i oczyszczeniu powierzchni spojówki. W celu oczyszczenia pola stosuje się przepłukiwanie jałowym roztworem NaCl, przemywanie wysterylizowanymi patyczkami bawełnianymi oraz oczyszczanie 0,5-proc. roztworem powidonu jodowego. Do stabilizacji powiek stosuje się specjalne rozwieracze (blefarostaty), a trzecią powiekę najczęściej unieruchamia się przy użyciu kleszczyków typu mosquito.

Technika zakotwiczania

Jedna z pierwszych opracowanych technik zakotwiczania (8) polegała na przyszyciu gruczołu do spojówki i twardówki dobrzusznej części gałki ocznej. Miała ona relatywnie duży procent nawrotów powodowany trudnością w dostępie do twardówki. Wiązała się również dodatkowo z wysokim ryzykiem perforacji ściany gałki ocznej. Dlatego aktualnie nie jest już zalecana (8).

Inną techniką stabilizacji zwichniętego gruczołu jest procedura tylnego zakotwiczenia gruczołu (ryc. 7). Wykonuje się ją poprzez cięcie spojówki dogałkowej rozpoczynające się w pobliżu podstawy chrząstki trzeciej powieki i następnie prowadzone do gruczołu i okrężnie wokół niego. Należy unikać uszkadzania spojówki nad gruczołem, w której znajdują się ujścia wyprowadzające wydzielinę gruczołową.

Powięziowe połączenia gruczołu z chrząstką trzeciej powieki rozdziela się „na tępo” przy użyciu wąskich nożyczek (typu chirurgicznego, np. Vanas). Dobrzuszna powięź oraz mięsień skośny dobrzuszny są odsłaniane. Następnie przy użyciu monofilamentowej, niewchłanialnej nici o rozmiarze 4-0 stabilizuje się gruczoł, kotwicząc go o głębokie tkanki okolicy krawędzi oczodołu i jednocześnie przeszywając dookoła tkanki gruczołowej.

Po zaciśnięciu i zawiązaniu węzła w dnie rany gruczoł powinien schować się pod dolnym sklepieniem worka spojówkowego, a pozostałą ranę spojówki można zamknąć pojedynczymi, prostymi szwami z materiału wchłanialnego o rozmiarach od 5-0 do 6-0. Ważne jest, by węzełki nie dotykały i nie kaleczyły rogówki. Należy wspomnieć, że ze względu na ograniczony dostęp chirurgiczny tak zwane „duże wypadnięcia” mogą nie kwalifikować się do operacji powyższą metodą.