Zwichnięcie gruczołu trzeciej powieki

U kotów dodatkowo można stwierdzić dwa cienkie pasma mięśni ciągnące się od mięśnia unosiciela górnej powieki oraz mięśnia prostego zewnętrznego do powięzi łączącej trzecią powiekę z oczodołem, co pozwoliło temu gatunkowi na wykształcenie aktywnego mechanizmu wysuwania trzeciej powieki.

Główne funkcje trzeciej powieki to:

• rozprowadzanie przedrogówkowego filmu łzowego,
• ochrona mechaniczna rogówki,
• wytwarzanie frakcji wodnistej i immunoglobulin filmu łzowego.

Dlatego usunięcie trzeciej powieki lub jej gruczołu może predysponować do następujących zaburzeń:

• zwiększenia ekspozycji rogówki na czynniki zewnętrzne, jej wysychanie, uraz i przewlekłe zapalenie (6, 10),
• przewlekłego zapalenia spojówek, często ropnego i opornego na leczenie (4, 6, 10),
• zmniejszenia wytwarzania łez, które przyczynia się do powstania wcześniej opisanych zaburzeń (3, 6, 7, 10).

Zwichnięcie gruczołu trzeciej powieki – cherry eye. Diagnostyka i patogeneza

Zwichnięcie gruczołu trzeciej powieki jest stosunkowo częstą przypadłością u psów, najczęściej obserwowaną poniżej pierwszego roku życia. Przypadki wypadnięcia gruczołu u kotów są sporadyczne.

Istnieje wyraźna predyspozycja rasowa u psów ras takich jak:

• buldog angielski, buldog francuski, pekińczyk, boston terrier, lhasa apso, shih tzu, basset hound, cocker spaniel angielski i amerykański, mastino napoletano, nowofundland, bloodhound, (8, 9) cane corso.

Do zwichnięcia gruczołu najczęściej dochodzi u psów do drugiego roku życia i w większości przypadków, mimo początkowo jednostronnego występowania objawów, problem ma charakter obustronny. Oznacza to, że należy się spodziewać pojawienia się objawów w drugim oku w ciągu około dwóch, trzech miesięcy (10).

Mimo częstego występowania zwichnięcia gruczołu trzeciej powieki patogeneza problemu nie została dokładnie poznana. Podejrzewaną przyczyną jest anomalia w budowie aparatu więzadłowego, który łączy go z wierzchołkiem kąta tworzonego przez trzecią powiekę.

Podczas oceny klinicznej, w diagnozie różnicowej należy rozważyć i wykluczyć również współistniejące problemy takie jak:

1. wady anatomiczne łączące chrząstkę trzeciej powieki lub jej gruczoł z powierzchowną powięzią oczodołu,
2. zmiany dotyczące budowy samego gruczołu (nowotwory, zapalenie, etc.),
3. zmiany dotyczące gałki ocznej i tkanek okolicznych powodujące ucisk i przemieszczenie gruczołu lub przeciwnie – zmniejszające przestrzeń pod trzecią powieką, co może dawać powód do wypadnięcia jej gruczołu (np. atrofia gałki ocznej), (9).