Koronawirusy patogenne dla trzody chlewnej – wirus zakaźnego zapalenia żołądka i jelit

Zapobieganie

Świnie będące w okresie inkubacji i siewstwa są źródłem TGEV dla pozostałych zwierząt. Wirus może przenosić się na zanieczyszczonych ubraniach obsługi fermy, ściółce, paszy i sprzęcie używanym na fermie, dlatego duże znaczenie ma dezynfekcja, szczególnie zimą. Przestrzeganie zasad bioasekuracji i wprowadzanie zwierząt ze stad wolnych od choroby zapobiega przedostaniu się TGE do stad seronegatywnych w kierunku TGEV lub PRCV. W przypadku narażenia seronegatywnych ciężarnych loch optymalnym rozwiązaniem jest ich kontrolowane zakażenie poprzez dodanie do paszy materiału zakaźnego zawierającego żywe TGEV (np. rozciery z jelit padłych na TGE prosiąt) (7, 33).

Ta metoda przyniesie najlepsze efekty, kiedy do porodu zostało minimum 2 tygodnie. Lochy zdążą w tym czasie wytworzyć przeciwciała i będą mogły przekazać je nowo narodzonym prosiętom. Zapobieganie chorobie na poziomie stada opiera się na zakażeniu materiałem infekcyjnym wszystkich zwierząt, co pozwoli na eliminację osobników podatnych na zakażenie i skrócenie czasu trwania choroby w stadzie. Wykorzystanie tej metody niesie ze sobą jednak pewne zagrożenia – oprócz TGEV wraz z zakażonym materiałem może dojść do transmisji innych niepożądanych patogenów na ciężarne lochy i inne zwierzęta w stadzie (7).

Opracowano mono-, bi- i triwalentne atenuowane żywe szczepionki przeciwko TGEV, rotawirusom i E. coli (m.in. Prosystem TGE/Rota, Merck Animal Health) oraz szczepionki inaktywowane (50), jednak nie są one dostępne w Polsce. Ich skuteczność jest trudna do oceny ze względu na częste koinfekcje z innymi alfa-koronawirusami świń i wiele zmiennych środowiskowych oraz ze strony szczepionego zwierzęcia, które wpływają na rozwój odpowiedzi humoralnej. Trwają badania nad innymi szczepionkami przeciwko TGEV, m.in. szczepionkami rekombinowanymi i szczepionkami DNA (50).

Podsumowanie

Spadek zachorowalności i śmiertelności prosiąt ssących z powodu TGE w Europie ma związek z długotrwałym, naturalnym uodpornieniem populacji świń po pojawieniu się i rozprzestrzenieniu PRCV. Krzyżowa reaktywność przeciwciał TGEV i PRCV może jednak utrudniać obiektywną ocenę sytuacji epidemiologicznej w zakresie TGEV. Zapewnienie wysokiego poziomu dobrostanu zwierząt i odpowiedni poziom odporności laktogennej przeciwko TGEV/PRCV mogą znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na TGE i procent upadków prosiąt.