Hiperfosfatemia i hipokalcemia w praktyce klinicznej

Hipokalcemia

Mianem hipokalcemii określa się zmniejszenie stężenia wapnia całkowitego w surowicy poniżej 6,5 mg/dL. Obniżone stężenia wapnia w surowicy krwi może być następstwem upośledzonego wchłaniania z przewodu pokarmowego (także niedoboru wapnia, witaminy D), nadmiernego odkładania się wapnia w tkankach, nadmiernej utraty wapnia z moczem lub wynikać z zaburzeń działania parathormonu (PTH), witaminy D3, jak również z niedoboru magnezu.

W warunkach fizjologicznych wapń jest wchłaniany zarówno w dwunastnicy, jak i w jelicie cienkim, dlatego choroby upośledzające funkcję błony śluzowej w tych obszarach mogą prowadzić do zmniejszenia jego wchłaniania. Zatem hipokalcemia może rozwinąć się u chorych zwierząt z żołądka lub dwunastnicy, po zabiegach resekcji jelit. Hipokalcemia może także powstać w przypadku gwałtownego przechodzenia wapnia z przestrzeni śródnaczyniowej do innych kompartmentów ustroju. Takie sytuacje są na przykład wynikiem ostrego zapalenia trzustki, hiperfosfatemii.

Do rozwinięcia się hipokalcemii dochodzi także w przypadku nieskutecznego działania PTH na tkanki docelowe, jak ma to miejsce w niedoczynności przytarczyc. Jest to zaburzenie, cechujące się defektami układu kostnego i rozwojowymi. W schorzeniu tym, wskutek niedostatecznej odpowiedzi narządów docelowych na PTH, dochodzi do rozrostu przytarczyc i podwyższonego stężenia PTH.

Kolejną ważną grupą przyczyn hipokalcemii są zaburzenia gospodarki witaminowej w zakresie witaminy D.

Niedobór tej witaminy może wynikać z nieprawidłowej diety, patologii przewodu pokarmowego, a także zaburzeń metabolizmu. Jak już wspomniano, obniżonemu stężeniu wapnia towarzyszy wysokie stężenie fosforu i PTH.

Jedną z częściej spotykanych przyczyn hipokalcemii jest przewlekła niewydolność nerek. Bodźcem inicjującym wydaje się długotrwałe obniżenie stężenia wapnia zjonizowanego we krwi, spowodowane zatrzymywaniem fosforanów przez nerki. Wysoki poziom fosforu prowadzi bowiem do wytrącania się wa...