Elektrokardiografia dla techników weterynarii – zasady wykonywania zapisu

Po włączeniu aparatu EKG, jeżeli istnieje taka możliwość, należy wprowadzić dane pacjenta, tak aby zapis był w pełni identyfikowalny. Jeżeli takiej możliwości nie ma, zapis należy opisać danymi pacjenta bezzwłocznie po jego wykonaniu. W czasie wykonywania zapisu osoba obsługująca elektrokardiograf ustala szybkość przesuwu papieru oraz skalę wysokości załamków.

W praktyce weterynaryjnej najczęściej korzystamy z szybkości przesuwu 50 mm/s. Prędkość 25 mm/s używana jest w przypadku dłuższych zapisów, natomiast w zapisach klasycznych na papierze milimetrowym powstające załamki są dość wąskie, co może utrudniać ocenę, jakkolwiek wykonanie zapisu przy prędkości 25 mm/s nie jest błędem. Używana najczęściej skala zapisu to 10 mm = 1 mV, czyli każde dziesięć milimetrów wysokości załamka odpowiada dokładnie jednemu miliwoltowi.

W przypadków pacjentów dużych lub tych, u których załamki są wysokie i nie mieszczą się na zapisie, zaleca się ich zmniejszenie do 5 mm = 1 mV. W przypadku zwierząt małych, których załamki cechują się niskim woltażem, można zastosować ich zwiększenie, czyli 20 mm = 1 mV.

Dobór parametrów zapisu zależy od osoby wykonującej i opisującej badania, szczególnie od preferencji oceniającego. Najważniejsze to prawidłowe oznaczenie parametrów badania na zapisie, tak aby nie dochodziło do pomyłek w ocenie czasów trwania załamków oraz ich woltażu, czyli wysokości.

Poza ustawieniami szybkości przesuwu papieru oraz wysokości załamków wykonujący badanie znajdzie na aparacie również przycisk pozwalający na zapis zmian zachodzących na poszczególnych elektrodach. Jak wspomniano wcześniej, odprowadzenia dzielimy na kończynowe i przedsercowe. W odprowadzeniach kończynowych wyróżniamy ponadto odprowadzenia dwubiegunowe i jednobiegunowe.

Dwubiegunowe odprowadzenia kończynowe to te oznaczone rzymskimi cyframi I, II i III. Nazwa ma swoje uzasadnienie w tym, że elektrokardiogram stanowi zapis z dwóch konkretnych elektrod. W odprowadzeniu I jest to zapis różnicy potencjałów pomiędzy prawą i lewą kończyną piersiową. Dla II jest to zapis różnicy potencjałów pomiędzy prawą kończyną piersiową a lewą kończyną miedniczną.

W odprowadzeniu III rejestrowana jest różnica potencjałów pomiędzy lewą kończyną piersiową i lewą kończyną miedniczną. Jak zapewne czytelnik zwrócił uwagę, nie rejestruje się zmian potencjałów z elektrody na prawej kończynie miednicznej, która ma kolor czarny lub oznaczenie literowe N. Jest to elektroda uziemiająca, nie bierze ona aktywnego udziału w rejestrowaniu potencjałów, niemniej jest niezbędna do uzyskania prawidłowego zapisu.

Odprowadzenia kończynowe jednobiegunowe oznaczone są symbolami: aVR, aVL oraz aVF. W tym przypadku termin „jednobiegunowe” oznacza, że rejestruje się różnicę potencjałów pomiędzy elektrodą na jednej z kończyn a uśrednionym zapisem dwóch pozostałych elektrod. Oznacza to nic innego jak to, że w odprowadzeniu aVR zapisujemy różnicę potencjałów pomiędzy prawą kończyną piersiową a uśrednioną wartością napięcia lewej kończyny miednicznej i piersiowej. Odprowadzenie aVL rejestruje różnice potencjałów pomiędzy lewą kończyną piersiową a dwoma pozostałymi, natomiast aVF – pomiędzy lewą kończyną miedniczną a kończynami piersiowymi.

Odprowadzenia I, II, III, aVR, aVL oraz aVF stanowią standardowy system odprowadzeń, który powinien zostać zarejestrowany w każdym badaniu u każdego pacjenta. Umożliwia to bowiem prześledzenie przebiegu impulsu przez mięsień sercowy we wszystkich kierunkach oraz bardziej precyzyjną ocenę zaburzeń rytmu serca. Odprowadzenia przedsercowe są dodatnimi elektrodami jednobiegunowymi, które w uproszczeniu rejestrują przebieg impulsu w ich kierunku. Są one pomocne, czasami niezbędne w dokładnej ocenie zaburzeń przewodnictwa komorowego. Jeżeli aparat dysponuje odprowadzeniami przedsercowymi, powinny one również być rutynowo używane w czasie badania EKG.