Interpretacja wyników badania morfologicznego krwi obwodowej. Cz. I. Parametry czerwonokrwinkowe

Zaburzenia ilościowe

Oceniając liczbę krwinek czerwonych, można obserwować ich prawidłową (normocytoza), podwyższoną (erytrocytoza), jak i obniżoną liczbę (erytropenia, niedokrwistość, anemia). Podwyższona liczba erytrocytów może być względna, wynikająca z zaburzeń proporcji do objętości krwi krążącej oraz bezwzględna – niezależna od objętości krwi krążącej. Erytrocytoza może być wynikiem odwodnienia organizmu (zagęszczenia krwi) w wyniku braku dostępu do wody, wymiotów, biegunki, gorączki, ślinotoku czy wielomoczu. Ponadto jest opisywana także w przypadku skurczu śledziony w wyniku ekscytacji, wysiłku, bólu. Bezwzględne podwyższenie liczby erytrocytów może być efektem rzeczywistego zwiększenia liczby erytrocytów występującego w przebiegu czerwienicy prawdziwej – choroby Vaqueza. Jest to bardzo rzadko opisywany nowotworowy rozrost szpiku czerwonego. Częściej objawy czerwienicy spotyka się w niektórych nowotworach nerek i innych guzach wydzielających erytropoetynę. Jednak najczęściej przyczyną erytrocytozy jest tak zwana czerwienica rzekoma wynikająca z przewlekłego niedotlenienia (zwłaszcza u ras brachycefalicznych) oraz przewlekłej niewydolności krążenia. Należy przy tym wykluczyć błędy laboratoryjne polegające na badaniu odstanej (niewymieszanej) próbki.

Drugim zaburzeniem ilościowym erytrocytów jest ich niedobór (erytropenia, niedokrwistość, anemia). Oceniając niedokrwistość, należy ustalić, czy jest ona wynikiem niedostatecznego wytwarzania erytrocytów, czy też ich nadmiernego rozpadu lub utraty. Zmniejszona liczba krwinek czerwonych może być następstwem utraty pełnej krwi (niedokrwistość pokrwotoczna), w takich przypadkach można uzyskać informacje z wywiadu (widoczne krwotoki, czarne stolce, krwotoczne wymioty, krwiomocz, objawy wodobrzusza lub duszność wynikająca z krwawienia do jamy opłucnowej), ponadto w badaniu biochemicznym obserwuje się spadek stężenia białka (o ile utrata była gwałtowna). Drugą przyczyną utraty erytrocytów może być ich rozpad...