Migotanie przedsionków – od objawu do leczenia

Migotanie przedsionków jest najczęściej rejestrowaną arytmią u psów ras dużych i olbrzymich (1, 4, 7). Arytmia ta występuje zarówno jako zaburzenie towarzyszące kardiomiopatii rozstrzeniowej (DCM), jak i bez choroby organicznej serca jako tzw. lone AF. Dotychczas nie została wyjaśniona predyspozycja psów ras dużych i olbrzymich do tej arytmii (7), zwłaszcza skłonności owczarków niemieckich do migotania przedsionków niezwiązanego z DCM, a prowadzącego do tachykardiomiopatii (5).

Objawy i patomechanizm migotania przedsionków

Najczęstszymi powodami wizyty z psem w gabinecie lekarza weterynarii, który rozpoznaje migotanie przedsionków, są:

zauważona przez właściciela niechęć psa do ruchu, spadek intensywności wysiłku na spacerach i długi okres odpoczynku po wykonanym przez psa wysiłku.

Powodem konsultacji lekarsko-weterynaryjnej bywają też zauważony przez właściciela zwiększony obrys jamy brzusznej (wodobrzusze) oraz wyraźna duszność. Lekarz weterynarii, przykładając stetoskop do klatki piersiowej psa, słyszy charakterystyczny bezładny rytm komór, będący klinicznym wyrazem migotania przedsionków.

Tony serca są zazwyczaj łomoczące, nie słychać wyraźnie obu tonów serca. Kolejnym objawem jest niemiarowe i wypadające tętno (brak fali tętna, pomimo słyszalnych tonów serca), z nierównością fal tętna. U pacjentów z AF czas wypełnienia kapilar jest często wydłużony, nawet przy braku współistnienia choroby organicznej serca.

Migotaniu przedsionków u psów zazwyczaj towarzyszy bardzo szybki rytm komór – powyżej 220/min – który w głównym stopniu odpowiada za objawy kliniczne. To właśnie szybki rytm komór jest powodem rozwoju niewydolności serca, czyli tachykardiomiopatii u psów bez wcześniejszej choroby organicznej serca.

Całkowicie niemiarowy rytm komór jest następstwem chaotycznego przekazywania niektórych z wielu niejednorodnych fal elektrycznych o krótkim i zmiennym cyklu, które aktywują przedsionki w różnych kierunkach. To właśnie niektóre z tych ...