Wysiłkowe cofanie się nagłośni jako prawdopodobne powikłanie po przeprowadzonym zabiegu ceratohyoidektomii – opis przypadku artropatii skroniowo-gnykowej u 16-letniego wałacha

Osteoartropatia skroniowo-gnykowa

Osteoartropatia skroniowo-gnykowa (THO, ang. temporohyoid osteoarthropathy) jest jednostką chorobową obejmującą elementy aparatu gnykowego (27). Staw skroniowo-gnykowy zlokalizowany jest w okolicy skroniowej czaszki i odpowiada za zawieszenie aparatu gnykowego oraz krtani na jej podstawie (11). THO charakteryzuje się postępującą proliferacją bliższego aspektu kości rylcowo-gnykowej oraz części skalistej kości skroniowej i w następstwie możliwym złamaniem zajętych lub sąsiadujących kości (5, 6, 27).

THO jest diagnozowana głównie u koni dorosłych (25). Badanie Naylora i wsp. (15) udowadnia, że wiek wiąże się ze wzrostem nasilenia zmian zwyrodnieniowych w stawie skroniowo-gnykowym, jednakże istnieją również przypadki choroby udokumentowane u młodych osobników (18, 21). Patogeneza THO nie jest w pełni poznana (3, 27). Obecnie dostępna wiedza uwzględnia aseptyczne zwyrodnienie stawu skroniowo-gnykowego jako pierwotną chorobę zwyrodnieniową lub jako wtórne zmiany powstałe od zapalenia ucha środkowego (3, 8, 15, 16, 22, 27). Niezależnie od przyczyny, zmiany w obrębie stawu skroniowo-gnykowego mają charakter postępujący i skutkują utratą ruchomości tego stawu poprzez tworzącą się ankylozę (2, 5). Stopień zaawansowania zmian będzie rzutować na prezentowane objawy kliniczne THO.

Objawy kliniczne THO są skutkiem dysfunkcji nerwu twarzowego oraz nerwu przedsionkowo-ślimakowego, które znajdują się w bliskim sąsiedztwie tego stawu (21, 27). Najczęściej obserwować można: jednostronne opadanie powieki, przechylanie głowy, head shaking oraz ataksję (10). Raportowano również objaw kręcenia się w koło (25). Wtórnie do porażenia nerwu twarzowego może dochodzić do zmniejszonej produkcji łez, owrzodzenia rogówki czy przeczulicy pyska (12). Rzadziej zdarzają się deficyty w obrębie nerwu językowo-gardłowego oraz nerwu błędnego powodujące dysfagię (1, 23). Aleman i wsp. (1) w swoich badaniach potwierdzili u wszystkich badanych koni neurologic...