Terapia nawadniająca i odżywianie parenteralne u koni

Rodzaje płynów

Płyny stosowane do wlewów dożylnych można podzielić na dwie grupy – krystaloidy i koloidy. Krystaloidy (tab. 1) są roztworami wodnymi elektrolitów lub/i glukozy, o niskim ciężarze molekularnym. Wyróżniamy preparaty hipotoniczne, które nie mają większego zastosowania u koni, izotoniczne oraz hipertoniczne. Najbardziej obszerną grupę stanowią płyny izotoniczne, niepowodujące wzrostu ciśnienia koloido-osmotycznego krwi. Dyfundują one szybko do przestrzeni śródtkankowej, z czym wiąże się niebezpieczeństwo powstawania obrzęków.

Najczęściej stosowanym preparatem z tej grupy jest tzw. płyn fizjologiczny, czyli 0,9-procentowy roztwór chlorku sodu, który przy długotrwałej podaży może prowadzić do rozwoju kwasicy metabolicznej, hipokaliemii i hiperchloremii. Jego wpływ na wzrost objętości łożyska naczyniowego jest krótkotrwały.

Kolejnym roztworem z grupy krystaloidów jest płyn Ringera, do którego może być dodany mleczan sodu. Związek ten jest metabolizowany do glukozy w procesie glukoneogenezy, ze zużyciem jonów wodorowych, lub do dwutlenku węgla i wody, z powstaniem jonu wodorowęglanowego (17).

W terapii znacznego stopnia kwasicy metabolicznej często stosowany jest dwuwęglan sodu. W schorzeniach morzyskowych kwasica przeważnie jest skutkiem upośledzonej perfuzji tkankowej, w wyniku której komórki produkują duże ilości kwasu mlekowego w przebiegu procesów beztlenowych. Większość procesów metabolicznych organizmu jest niemożliwa przy pH poniżej 7,0 (9, 7), z tego względu niezbędna jest infuzja roztworów o zbilansowanej zawartości elektrolitów, prowadząca do poprawy mikrokrążenia. Średnie zapotrzebowanie na dwuwęglan w mmol/l można oszacować na podstawie iloczynu 0,3 x masa ciała [kg] x BE [mmol/l]. Według niektórych badaczy w przypadku dużych zwierząt należy zastosować przelicznik 0,2 (5, 13). Jeśli równocześnie stosowane są inne płyny zawierające sód, istnieje ryzyko wywołania hipernatremii oraz utraty jonów potasu, co może stanowić bezpośredn...