Kliniczna odsłona zapaleń jelit u koni

Czynniki bakteryjne

Clostridium difficile i C. perfringens są częstymi przyczynami zapaleń jelit u źrebiąt i koni dorosłych. Najczęstszymi czynnikami wyzwalającymi chorobę są: stres, hospitalizacja i antybiotykoterapia. Choroba najczęściej ma charakter sporadyczny i obejmuje pojedyncze osobniki, ponieważ zapalenia są niezakaźne (konie chore nie zarażają pozostałych osobników) (8). Szczepy niewytwarzające toksyn uważane są za komensale i często są wykrywane u zdrowych źrebiąt i dorosłych koni (7). Jednakże toksyny i wytwarzające toksyny szczepy C. perfringens i C. difficile można również wykryć u zdrowych koni i źrebiąt. Clostridium perfringens typ A jest najczęściej identyfikowanym typem. Typ C jest rzadko identyfikowany w kale zdrowych koni lub środowisku i to właśnie on wiąże się z najwyższą śmiertelnością (1).

Zapalenie jelit wywołane Clostridium perfringens dominuje przede wszystkim u noworodków – objawy pojawiają się zwykle w pierwszych dwóch tygodniach życia. Badania wykazały, że głównym czynnikiem zjadliwości C. perfringens typu C jest toksyna beta, substancja wysoce nietrwała wobec trypsyny. Z tego właśnie powodu noworodki z niskim poziomem aktywności trypsyny w jelicie są szczególnie podatne na szczepy typu C (2). Clostridium difficile może występować u osobników w każdym wieku. Objawy kliniczne to żółta do krwotocznej biegunka (mniej wodnista i obfita w porównaniu z rotawirusem), objawy kolkowe, odwodnienie, a w przypadkach nadostrych może dochodzić do śmierci w ciągu jednej doby. Z powodu utraty integralności błony śluzowej może nastąpić translokacja bakterii przez przewód pokarmowy, wywołując bakteriemię. Zdarza się również przebieg subkliniczny i choroba może powtarzać się co roku. Zakażenia C. perfringens i difficile u źrebiąt są zwykle ograniczone do jelita czczego i biodrowego, ale mogą obejmować również okrężnicę i jelito ślepe. U starszych koni mają tendencję do obejmowania jelit grubych, a mniejsze zmiany obserwuje się w jelitach cienk...