Diagnostyka biochemiczna chorób okresu przejściowego u bydła mlecznego

Zmiany parametrów wskazujące na ryzyko wystąpienia zaburzeń

Wolne kwasy tłuszczowe (WKT)

Bilans energetyczny jest najbardziej krytycznym czynnikiem wpływającym na zdrowie zwierząt, laktację i reprodukcyjność. Zmiany w bilansie energii są tradycyjnie monitorowane przez określanie wagi zwierzęcia i jego kondycjonowanie (BCS). Koncentracja WKT odzwierciedla bezpośrednio stopień lipolizy tkanki tłuszczowej. Podwyższenie tej koncentracji wskutek ujemnego bilansu energetycznego skutkuje stłuszczeniem wątroby, które sprzyja częstszemu występowaniu chorób metabolicznych okresu okołoporodowego (13). Związek pomiędzy przedporodowym i poporodowym stężeniem WKT a ryzykiem występowania chorób okresu okołoporodowego jest dobrze udokumentowany i stężenie WKT powyżej 0,4 mmol/l u krów zasuszonych oraz 0,6 mmol/l u krów po porodzie zwiększa to ryzyko 4-, 5-krotnie (8).

Β-hydroksymaślan

Innymi parametrami przydatnymi do określania statusu energetycznego organizmu są ciała ketonowe. Najczęściej wykorzystywane jest określanie stężenia B-hydroksymaślanu. Jednakże związek ten może pochodzić z pokarmu (zła fermentacja kiszonki) i wtedy jego koncentracja nie jest skorelowana z zaburzeniami metabolicznymi zachodzącymi w samym organizmie. Stężenie BHB w granicach 1,4 mmol/l-2,6 mmol/l wskazuje na występowanie u zwierząt podklinicznej ketozy. Te z koncentracją przekraczającą 2,6 mmol/l wykazują objawy ketozy klinicznej, chociaż indywidualne różnice osobnicze w tolerancji tego wskaźnika są duże (3).

Tuż przed porodem zawartość BHB nie przekracza z reguły 0,575-0,750 mmol/l – przy braku ujemnego bilansu energetycznego i niepobieraniu ketogennej paszy. Tuż po porodzie zawartość BHB może gwałtownie wzrastać. Podobnie jak w przypadku WKT, wzrastająca koncentracja BHB po porodzie (1,0-1,4 mmol/l) wskazuje na duże ryzyko występowania chorób okresu okołoporodowego.

Inne wskaźniki

Dane literaturowe wskazują na fakt, że nie wszystkie krowy z podwyższoną koncentracją WKT choru...