Istota i znaczenie wczesnej śmierci zarodkowej u bydła mlecznego – pytania i odpowiedzi

Rozsądne szacunki wskazują, że tylko ok. 50 ze 100 unasiennianych wcześniej krów i jałówek urodzi żywe cielę po 9 miesiącach od inseminacji (17). To pokrótce obrazuje skalę strat ciążowych, wśród których czołowe miejsce zajmuje obumieranie zarodków.

Okres zarodkowy, czyli embrionalny, trwa u bydła od zapłodnienia do 42.-45. dnia ciąży, kiedy to kończy się organogeneza i wykształcają się narządy ostateczne (3, 24, 32). W tym okresie u bydła dochodzi do największych strat ciążowych (1, 2, 21, 24, 29). Są one określane jako śmierć zarodkowa albo obumieranie zarodków. Szacuje się, że w ciągu pierwszych 3 tygodni obumieranie zarodków może dotyczyć nawet 35-40% unasiennianych wcześniej samic (8, 15).

Generalnie rzecz biorąc, śmierć zarodkowa u bydła jest dzielona na wczesną lub późną (3, 8, 14, 17, 24). Kontrowersje budzi jednak granica czasowa między oboma rodzajami obumierania embrionów. Niektórzy autorzy (3, 14, 22, 27) przyjmują, że o wczesnej śmierci zarodkowej powinno się mówić do 25.-28. dnia ciąży. Założenie to wynika z rutynowego potwierdzania lub wykluczania cielności przy pomocy ultrasonografu – co zwykle ma miejsce w 28.-32. dniu po inseminacji (31).

Inni autorzy (8, 17, 24, 29) uważają natomiast, że o wczesnej śmierci zarodkowej u bydła jest sens mówić tylko w odniesieniu do przypadków, kiedy obumarcie embrionu ma miejsce jeszcze przed rozpoznaniem ciąży przez organizm matczyny, co skutkuje powrotem do rui w normalnym, tj. ok. 3-tygodniowym interwale czasowym.

W niniejszym opracowaniu przyjęto ten drugi rodzaj definicji – w mniemaniu autora – bardziej logiczny. Takie podejście wynika z prostego faktu, że jedyną prostą, a zarazem czytelną cezurą czasową – zarówno dla hodowców (pracowników obsługi), jak i dla lekarzy weterynarii – jest termin powtórzenia rui po uprzednim unasiennianiu. Klinicznie wydaje się bowiem absolutnie logiczne, że w przeciwieństwie do późnego obumarcia embrionów wczesna śmierć zarodkowa powinna dotyczyć takiego okresu, ...