Choroby racic jako ważna przyczyna brakowania krów w stadzie bydła mlecznego

Przyczyny problemów z racicami

Przyczyny chorób racic są zróżnicowane, a większość stanów chorobowych posiada wieloczynnikową etiologię. Ogólnie wyróżnia się czynniki predysponujące i wywołujące. Dalej można wyróżnić kilka grup czynników: genetyczne, środowiskowe, żywieniowe oraz czynniki bakteryjne (8).

Czynniki osobnicze

Czynniki osobnicze są to wrodzone indywidualne cechy czy właściwości danego osobnika wpływające na zdrowotność racic, na przykład: kształt racicy, jakość rogu, ścieralność racicy, wytrzymałość rogu, postawa kończyn czy masa ciała. Warunki środowiskowe i technologiczne odgrywają najczęściej decydującą rolę w występowaniu chorób racic. Ważnymi czynnikami są: typ i wielkość obory, rodzaj podłoża, sposób karmienia i pojenia zwierząt, metoda udoju, wybiegi oraz pielęgnacja i korekcja racic. Prawidłowe żywienie, odpowiednio zbilansowana dawka pokarmowa oraz odpowiednia ilość składników mineralnych stanowią podstawę do tworzenia zdrowego i wytrzymałego rogu racic (8, 14). Zaburzenia metaboliczne, równowagi kwasowo-zasadowej oraz niedobory mineralne przyczyniają się do powstawania zaburzeń w obrębie racic. Czynniki bakteryjne prowadzą do rozwoju chorób racic poprzez wnikanie do wnętrza przez uszkodzenie puszki racicowej, skóry szpary międzyracicznej lub okolicy koronki. Także bakterie środowiskowe w połączeniu ze składnikami moczu i kału powodują procesy lityczne rogu, a przez to wnikanie bakterii. W związku z tym infekcje racic są procesem wtórnym.

Ryc. 1. Przerost skóry szpary międzyracicowej – międzyraciczak, tzw. ślimak

W literaturze choroby racic kategoryzuje się jako tła niezakaźnego bądź zakaźnego (13). Najczęstsze choroby racic u bydła tła niezakaźnego to: ochwat, międzyraciczak – przerost skóry szpary międzyracicznej (tzw. ślimak) (ryc. 1), wrzód podeszwy i opuszki, wynaczynienia do tworzywa puszki racicowej, szczeliny – pęknięcia ściany puszki racicowej, choroba linii białej, ropień linii białej, nagwożdżenia i złamania kośc...