Charakterystyka płynu żwaczowego oraz jego wykorzystanie w diagnostyce wybranych chorób metabolicznych bydła

Zmiany w płynie żwaczowym w przebiegu kwasicy i zasadowicy

Subkliniczną kwasicę żwacza Kleen i wsp. definiują jako stan, w którym pH płynu żwaczowego jest niższe niż 5,6 przez minimum 3 godziny na dobę (11). W definicji uwzględniono kryterium czasu, ponieważ eksperymentalnie wykazano, monitorując odczyn płynu żwaczowego przez całą dobę u zdrowych krów, że jego pH spada poniżej 5,6 na około 60 minut na dobę i jest to zjawisko fizjologiczne (6). Zasadowicą żwacza określa się stan, w którym pH płynu żwaczowego jest wyższe niż 7,0 niezależnie od czasu pomiaru, ponieważ doświadczalnie nie wykazano, by pH płynu żwaczowego u zdrowych krów wzrastało powyżej tej wartości w ciągu doby (6).

W obu wymienionych przypadkach dochodzi do zmian parametrów fizykochemicznych płynu żwaczowego, które przedstawione są w tab. 1 (1).

Tab. 1. Zmiana wybranych parametrów fizykochemicznych w przebiegu subklinicznej kwasicy i zasadowicy żwacza

Badania własne, w których autor symulował w warunkach in vitro kwasicę lub zasadowicę żwacza poprzez zakwaszanie lub alkalizowanie płynu żwacza pobranego poubojowo pod kontrolą pH-metru są zgodne z powyższymi danymi. Zmiany w barwie płynu żwaczowego przedstawia ryc. 1.

Ryc. 1. Zmiana barwy płynu żwaczowego w zależności od odczynu. 1. Płyn żwaczowy o pH = 7,2 , 2. Płyn żwaczowy o pH = 5,5, 3.Płyn żwaczowy o pH = 6,2;; ryc. archiwum autora

Test sedymentacji polega umieszczeniu kilku mililitrów płynu żwaczowego w probówce oraz obserwowaniu, po jakim czasie ulegnie on spontanicznemu rozwarstwieniu. W płynie żwaczowym o fizjologicznym odczynie do sedymentacji dochodzi po około 4-8 minutach, w przypadku kwasicy żwacza do rozwarstwienia dochodzi w czasie krótszym niż 3 minuty (2).

Wykonanie testu z błękitem metylenowym polega na dodaniu 5 ml tego barwnika do 10 ml płynu żwaczowego i obserwowanie, po jakim czasie zniknie niebieskie zabarwienie w probówce. Wykazano, że w płynie żwaczowym o fizjologicznym pH odbarwienie następuje po okoł...