Biegunki u cieląt

Rotawirusy

Wirusy te należą do rodziny Reoviridae, podgrupy Rotavirus, zawierają dwułańcuchowy RNA i dwuwarstwowy nagi kapsyd. Ze względu na właściwości antygenowe otoczki wyróżniono 7 serologicznych typów (A-F). Rotawirusy dzięki specyficznej budowie charakteryzują się dużą odpornością na czynniki środowiskowe, mają zdolność przetrwania w kale do 9 miesięcy. Wirusy są oporne na wysoką temperaturę, w temperaturze 60°C przeżywają od godziny do kilku dni. Zakażenie występuje przeważnie w miesiącach zimowych. Prewalencja zachorowań w stadach jest wysoka, może wynosić nawet 90-100%, z czego objawy kliniczne pojawiają się u 20-40% (6, 10). Śmiertelność w wyniku niepowikłanej biegunki wynosi około 20% (4). Źródłem zakażenia jest zanieczyszczony kałem pokarm. Do zakażenia dochodzi najczęściej między 3. a 14. dniem życia. Wirus namnaża się w jelicie cienkim, uszkadza kosmki jelitowe, zmniejsza się zdolność absorpcyjna kosmków jelitowych i wchłanialność substancji odżywczych. Rotawirus powoduje zmniejszenie produkcji laktazy. Niestrawiona laktoza ulega fermentacji, co prowadzi do wzrostu ciśnienia osmotycznego i przenikania płynu do światła jelita, czego efektem jest biegunka osmotyczna. Dodatkowo zakażeniu towarzyszy wzmożona perystaltyka. W ciężkim przebiegu dochodzi do odwodnienia, zagęszczenia krwi oraz może dochodzić do wikłania innymi drobnoustrojami, takimi jak E. coli, czy pierwotniakami. W przebiegu łagodnym w ciągu kilku dni dochodzi do odbudowy kosmków i ustąpienia objawów klinicznych. Ryc. 1 przedstawia 6-dniowe cielę, u którego zdiagnozowano biegunkę na tle rotawirusowym przy użyciu szybkich testów płytkowych Bovid 4 Ag (VetExpert).

Ryc. 1. Biegunka u 6-dniowej jałówki na tle rotawirusa, zdiagnozowanego przy użyciu testów Bovid 4 Ag (Vet Expert); ryc. archiwum autora

Koronawirusy

Wirusy należą do rodziny Coronaviridae, rodzaj Coronavirus. Wirusy posiadają zewnętrzną otoczkę z maczugowatymi wypustkami, wnętrze stanowi luźny nukleokapsyd, a mater...