Inwazje roztoczy w hodowlach gadów

Lokalizacja pasożytów

Roztocze głównie atakują odsłonięte rejony ciała, o cienkiej skórze, dobrze ukrwione. Macronyssidae spp. atakują głównie nocą, wbijając się pomiędzy łuski. Ophionyssus natricis najczęściej widoczny jest na głowie węży, w fałdzie skóry pomiędzy kośćmi żuchwy, w okolicy oczu, nozdrzy lub jamek termicznych (ryc. 5a, b, c). Przy bardzo intensywnych inwazjach roztocze obserwuje się swobodnie poruszające się po całym ciele węża. Występowanie przedstawicieli rodziny Pterygosomatidae stwierdza się pod łuskami spodnich partii ciała jaszczurek, najwięcej w okolicy pach i pachwin, kloaki i na skórze brzucha (ryc. 6a, b, c, s. 16).

Nieruchome, krwistoczerwone postaci dorosłe Geckobiella spp. i Hirstiella spp. często są widoczne wbite w skórę okolicy oczu lub charakterystycznych fałdów i wyrostków występujących u legwanów czy agam kołnierzastych. Ciekawą strukturą wytworzoną w toku ewolucji przez niektóre gatunki jaszczurek w odpowiedzi na inwazję roztoczy z rodziny Pterygosomatidae są tzw. kieszonki roztoczowe (z ang. pocket-mites). Są to miejsca na ciele jaszczurek, zlokalizowane najczęściej w okolicy obręczy barkowej, z odsłoniętą skórą pozbawioną łusek. W rejonach tych roztocza skupiają się w klastry, liczące po kilkanaście osobników (ryc. 7, s. 17). Dzięki takiemu rozwiązaniu żywiciel minimalizuje straty, ograniczając lokalizację inwazji tylko do tych charakterystycznych rejonów (1, 6).

Nietypową lokalizację stwierdza się w przypadku inwazji przedstawicieli rodziny Entonyssidae. Są to pasożyty układu oddechowego gadów. W płucach węży występują dwa rodzaje: Entonyssus i Hamertonia, natomiast u afrykańskich gatunków scynków opisano rodzaj Mabuyonyssus. Zarażenia często mają przebieg bezobjawowy. Intensywne inwazje roztoczy płucnych mogą prowadzić do zmian zapalnych, zauważalnych w badaniu radiologicznym (ryc. 8, s. 17). Postaci dorosłe oraz larwalne stwierdza się przyżyciowo w materiale pobranym z popłuczyn płuc. Jednak najczęściej ze wzg...