Zalecenia dietetyczne w chorobach zapalnych trzustki u psów

Zawsze warto mieć pod kontrolą psy z ras predysponowanych zarówno w kierunku hipertriglicerydemii, jak i zapalenia trzustki. W tej grupie są między innymi: sznaucer i pudel miniaturowy, Yorkshire terier, jamnik, cocker spaniel, Alaskan malamut i łajka (2, 13). Niemniej jednak u niektórych psów z hipertriglicerydemią (hiperTG) zapalenie trzustki się nie rozwija. U ludzi brak występowania OZT przy hipertTG jest tłumaczony wpływem czynników modyfikujących. Dobrym przykładem jest modyfikacja procesu zapalnego u alkoholików przez spożywanie diety z obniżonym stężeniem fosforanów (5). Niemniej jednak u psów czynniki modyfikujące są nadal bardzo słabo poznane (20). W artykule skupiono się wyłącznie na żywieniowych czynnikach ryzyka i czynnikach predysponujących do wystąpienia OZT, niemniej jednak warto wspomnieć, że poza nimi istnieje szereg innych, których nie należy pomijać, takich jak: stosowanie określonych leków (np. kortykosteroidy, furosemid, L-asparaginaza, cynk itd.), niektóre endokrynopatie (nadczynność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy, cukrzyca), wrodzone lub rasowe predyspozycje (mutacja SPINK 1 itd.) i inne (babeszjoza, erlichioza itd.) (3).

Zalecenia dietetyczne dla psów z chorobą zapalną trzustki

Tłuszcz

Postępowanie dietetyczne w chorobach zapalnych trzustki powinno być w dużym stopniu spersonalizowane w odniesieniu do konkretnego pacjenta. Warto też zaznaczyć, że dużą rolę w dobieraniu odpowiedniej diety (poza potrzebą redukcji tłuszczu i preferencjami zwierzęcia) odgrywają: wiek, aktualna kondycja psa, jego masa ciała oraz występowanie innych chorób współistniejących (np. cukrzycy, choroby nerek itd.). Nieco inaczej przebiega plan leczenia i zdrowienia psów młodych, będących w optymalnej kondycji i z właściwą masą ciała, przy incydentalności wystąpienia ostrego zapalenia trzustki, będącego wynikiem pojedynczego błędu dietetycznego właściciela, a inaczej – zwierzęcia starszego z utratą masy ciała i chorobami współistniejącymi (np. cukrzycą czy przewlekłą niewydolnością nerek). W pierwszym przypadku wystarczającym wsparciem terapii farmakologicznej jest czasowe wprowadzenie diety o obniżonej zawartości tłuszczu. Przykładowo, R. Sires wskazuje, że psy konsumujące karmy z 50-proc. zawartością tłuszczu na bazie EM (energia metaboliczna) mogą otrzymywać pokarmy z 25-proc. jego ilością na bazie EM i są one przez nie dobrze tolerowane (15). Jednocześnie takie rozwiązanie pozwala na czasowe odciążenie trzustki oraz zabezpiecza przewód pokarmowy przed wystąpieniem poważnych zaburzeń w obrębie mikrobioty (dysbioza), jak i potencjalnych niedoborów witaminy B₁₂ czy kwasu foliowego. Taki schemat postępowania ułatwia utrzymanie optymalnej masy ciała i właściwej kondycji zwierzęcia. Natomiast w przypadku, gdy ograniczenie zawartości tłuszczu od 25 do 35% EM nie przynosi pożądanych efektów, zaleca się wprowadzenie diety niskotłuszczowej. Jest to dieta, której zawartość tłuszczu waha się od 16 do 24% EM, czyli poniżej 2,5-3 g tłuszczu/100 kcal (15). W praktyce dietę niskotłuszczową stosuje się u wszystkich osobników z ciężkim przebiegiem OZT oraz u zwierząt starszych (powyżej 6. roku życia) z wysoką predyspozycją do nawrotowych zapaleń trzustki. W tym przypadku zwierzęta otrzymują zazwyczaj dietę niskotłuszczową do końca życia, a powrót do karmy normotłuszczowej jest praktycznie niemożliwy.