Zaćma u królików – wyzwanie dla lekarza weterynarii

Zaćma to zaburzenie charakteryzujące się zmętnieniem soczewki lub jej torebki. Zmętnienie może mieć różną wielkość, kształt i położenie w soczewce, etiologia także jest wieloczynnikowa. Budowa i mechanizm działania soczewki są złożone, dlatego istnieje tak wiele przyczyn zaćmy. Podsumowując, można wysunąć stwierdzenie, że zaćmę wywołuje każdy czynnik, który zakłóca któryś z zachodzących w soczewce procesów takich, jak: przemiany energetyczne, przemiany białkowe, odżywianie i równowaga osmotyczna (1, 8). Zaburzenia tych przemian najczęściej powodują zmiany w składzie białkowym soczewki. Ilość białek albuminoidalnych (nierozpuszczalnych) w soczewce wzrasta kosztem krystalin (białek rozpuszczalnych). Dodatkowo wzrasta aktywność enzymu proteolitycznego uszkadzającego błony komórkowe i rozkładającego białka. Następują także zmiany morfologiczne soczewki takie jak pękanie jej włókien i obumieranie komórek. Wszystkie te reakcje powodują widoczne zmętnienie soczewki (2, 8).

Patogeneza zaćmy u królików

Zaćma u królików rozwija się zdecydowanie najczęściej wtórnie do zapalenia błony naczyniowej. Jednak w niektórych przypadkach podejrzewa się dziedziczny charakter zmian, ale ze względu na niską zachorowalność brak na to dowodów. Badanie nowozelandzkich białych królików ujawniły, że spontaniczna jaskra wystąpiła u 4% osobników. Zapalenie błony naczyniowej było uważane za najczęstszą przyczynę zaćmy u królików (1, 2, 8). U leczonych królików przeważnie obserwujemy w tęczówce niewielki, biały, uniesiony ropień, który zachodzi na ogniskowe zmętnienie soczewki. Często jest to jedyny objaw, który zauważa właściciel zwierzęcia (4).

Przyczyną zapalenia błony naczyniowej często jest posocznica wywołana przez Pasteurella lub Staphylococcus spp. Analiza zawartości ropni tęczówki wykazuje ropno-ziarniniakowe zapalenie, które wiąże się z pęknięciem torebki soczewki (fakoklastyczne zapalenie błony naczyniowej), (ryc. 4, 5). Dlatego też zapalenie błony naczyniowej może nie sta...