Zatrucia u psów i kotów. Cz. 3 – ozdobne rośliny ogrodowe

Azalie są roślinami występującymi naturalnie w klimacie umiarkowanym, ale głównie spotykane jako rośliny ozdobne w ogrodach czy parkach. Należą do rodziny wrzosowatych (łac. Ericaceae). Te gatunki i odmiany, które mają zimozielone, skórzaste liście, nazywane są zwyczajowo rododendronami lub różanecznikami, natomiast te o liściach miękkich, lekko owłosionych i zrzucanych na zimę lub półzimotrwałych, nazywa się azaliami. Według danych z ośrodków monitorowania zatruć zatrucia u psów i kotów mogą stanowić od 13 do 8% wszystkich zatruć roślinnych. Ich substancje toksyczne to glikozydy diterpenowe: grajanotoksyny/szare anotoksyny/andromedotoksyny/acetylandromedol/rodotoksyna. Wiążą się one z białkiem kanałów sodowych i powodują ich otwarcie, co w efekcie powoduje, że błona komórkowa jest utrzymywana w stanie ciągłej depolaryzacji i stale pobudzane są komórki nerwowe i mięśniowe. Substancje czynne znajdują się we wszystkich częściach rośliny, również w nektarze, a spożycie powoduje silne zatrucie, zwłaszcza u psów. U tych zwierząt niebezpieczne jest zjedzenie 1-2 liści różanecznika. Objawy pojawiają się po 20 minutach do 2 godzin, czasami nawet później, bo w ciągu 2-6 godzin, co zależy od ilości przyjętej rośliny. Toksyny mają bardzo duży wpływ na prawidłowe działanie układu krążenia, co objawia się tachykardią lub bradykardią. Częstymi objawami są: wymioty (u 28% zatrutych zwierząt), depresja (10%), biegunka (8%) i anoreksja (5%). Czasami dochodzi do ślinotoku i zgrzytania zębami. Zmiany sercowo-naczyniowe mogą prowadzić do: osłabienia, niedociśnienia, trudności w oddychaniu, depresji ośrodkowego układu nerwowego, śpiączki, zapaści, drgawek i śmierci (10, 11, 12, 21).

Do silnie trujących roślin z rodziny wilczomleczowatych (łac. Euphorbiaceae Juss.), szczególnie u psów, należy rącznik pospolity (łac. Ricinus communis L.), dawniej zwany rycynusem bądź kleszczowiną. Nazwa kleszczowina jest związana z wyglądem nasion przypominających opitą krwią samicę kleszcza posp...