Wybrane choroby wektorowe – charakterystyka i różnicowanie

Borrelia burgdorferi

Borrelia burgdorferi sensu lato wywołuje chorobę z Lyme. Nazwa choroby pochodzi od miasteczka Old Lyme w stanie Connecticut (USA), gdzie po raz pierwszy w 1975 r. stwierdzono liczne przypadki zachorowań u dzieci (17). Po epidemii choroba została opisana przez Alana Steere’a z Uniwersytetu w Yale (18). Burgdorfer siedem lat później, na początku lat 80. XX wieku (1), zidentyfikował krętki Borrelia burgdorferi jako przyczynę epidemii (19). Pierwszy przypadek choroby u psów opisano w 1984 r. (19).

Borrelia burgdorferi sensu lato jest Gram-ujemną wewnątrzkomórkową bakterią, w kształcie krętka, należącą do rodziny Spirochaetaceae, przenoszoną przez powszechnie występujące kleszcze z rodzaju Ixodes spp. Pomimo licznych programów monitorowania i zapobiegania borelioza nadal jest najczęściej diagnozowaną chorobą odkleszczową u ludzi i zwierząt na półkuli północnej (10). Choroba ma zasięg globalny i dotyczy większości gatunków zwierząt oraz człowieka. Spośród krajów europejskich największy problem stanowi w Polsce, na Słowacji i w Słowenii (1). W skład grupy B. burgdorferi sensu lato wchodzi obecnie 18 genotypów krętków (9).

Chorobotwórcze dla ludzi i zwierząt są przede wszystkim: B. afzelii, B. garinii, B. burgdorferi sensu stricto, B. bavariensis i B. spielmanii. Chorobotwórczość pozostałych krętków (m.in. B. lusitaniae, B. bissetti) nie jest znana (11). Prawdopodobnie larwy i nimfy kleszczy, tak małe, że mogą pozostać niezauważone, stanowią główny wektor zarażenia u ludzi, zaś kleszcze dorosłe, w równym stopniu jak larwy i nimfy, zarażają psy. Uważa się, że transmisja następuje po 24 godzinach od wbicia kleszcza, choć istnieją podejrzenia, że nawet szybciej (1). Przeciwciała przeciwko B.burgdorferi pojawiają się po 2-4 tygodniach (17).

Równolegle może występować koinfekcja Anaplasma phagocytophilum, co komplikuje obraz kliniczny. W odróżnieniu od człowieka, u psów nie obserwuje się objawów ze strony skóry (rumień wędrujący) jako pie...