Wścieklizna – stałe zagrożenie dla psów i kotów

Wscieklizna – patogeneza i objawy kliniczne

Po wniknięciu wraz ze śliną do tkanki podskórnej i mięśni wirus wścieklizny replikuje miejscowo, po czym przemieszcza się do zakończeń nerwowych. W miejscu inokulacji wirus może replikować nawet kilka miesięcy, zanim zaatakuje zakończenia nerwów czuciowych lub ruchowych. Poprzez aksony komórek nerwowych, drogą wstępującą, wirus przedostaje się do ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Szybkość wędrówki wzdłuż nerwów wynosi 3 mm/godz. (2).

Głównymi miejscami replikacji wirusa w OUN są:

rdzeń przedłużony, rdzeń kręgowy, układ limbiczny, móżdżek i istota szara.

Zakażenie układu limbicznego powoduje wystąpienie niekontrolowanego zachowania – pobudzenia i szału. Następnie drogą odśrodkową, poprzez włókna zstępujące, wirus przemieszcza się na obwód organizmu. Może docierać do serca, mięśni szkieletowych, oczu, nerek, trzustki, a także do gruczołów ślinowych. Po osiągnięciu ślinianek wirus wydalany jest wraz ze śliną, a zwierzę staje się źródłem zakażenia dla otoczenia. Wydalanie wirusa wraz ze śliną do środowiska u zwierząt naturalnie zakażonych zaczyna się na 1-5 dni przed wystąpieniem objawów neurologicznych. U psów obserwowano początek wydalania wirusa na 15 dni przed wystąpieniem pierwszych objawów wścieklizny.

Okres inkubacji
wścieklizny jest bardzo różny i może wahać się od tygodnia do nawet 6
miesięcy. U większości psów i kotów wynosi ok. 1-2 miesiące. Zasadą
jest, że im bliżej OUN doszło do pogryzienia, tym okres inkubacji
choroby jest krótszy.

W klasycznym przebiegu choroby wyróżnia się
trzy fazy: prodromalną (zwiastunową), podniecenia i porażenia. Należy
jednak pamiętać, że nie w każdym przypadku można wyraźnie wyróżnić te
trzy stadia, które mogą się na siebie nakładać, czyniąc przebieg
wścieklizny nietypowym.

Faza prodromalna u psów trwa 2-3 dni, zaś u
kotów – około 1-2 dni. W jej przebiegu dochodzi do rozwoju gorączki,
zwierzęta liżą lub starają się gryźć miejsce...