Wpływ monotonicznej, niskiej dawki zearalenonu na niedojrzałe płciowo suki. Cz. III – receptory estrogenowe w jajnikach

U suk stosunkowo często występują zaburzenia funkcji jajników (5, 33). Przypuszcza się, że istotną rolę w ich etiopatogenezie odgrywa specyficzna dla tego gatunku regulacja hormonalna procesów rozrodczych, polegająca między innymi na szczególnej wrażliwości tych zwierząt na estrogeny (15, 27). Inną grupę czynników, które także powinny być brane pod uwagę w tym aspekcie, stanowi stosowanie hormonów u suk w celach terapeutycznych oraz biotechnicznych (antykoncepcja) (8).

Istnieją sugestie, że postępowanie lekarskie, niestety związane z błędami w sztuce lekarskiej, jest również często przyczyną stanów patologicznych jajników suk (20). Natomiast zupełnie nieuwzględnianą przyczyną tych schorzeń może być między innymi fakt pobierania mikotoksyn, a szczególnie zearalenonu (ZEN) przez suki w karmach gotowych (4, 15). Wstępne badania wykazały zróżnicowaną zawartość ZEN w licznych karmach, w niektórych przypadkach była ona bardzo wysoka (30, 34). Znaczenie działania tego fitoestrogenu pogłębia fakt, że suki są często żywione monodietą przez wiele miesięcy. Przedawkowanie estrogenów endogennych (20) czy egzogennych (8) może być przyczyną wielu zaburzeń aktywności układu rozrodczego, a w tym i jajników.

Długotrwałe pobieranie karmy z ZEN może być czynnikiem wikłającym hormonalną regulację procesów rozwoju układu rozrodczego, który powoduje liczne zaburzenia w okresie dojrzewania (12, 15) jako efekt pozagenomowego działania ZEN (3). Narządem szczególnie wrażliwym na jego oddziaływanie jest zapewne jajnik. Organ ten bardzo łatwo ulega dysfunkcji w warunkach długo utrzymującego się wysokiego poziomu substancji o działaniu estrogenopodobnym (10, 32), powodując w okresie dojrzewania hyperestrogenizm.

Zearalenon i jego metabolity to związki niesteroidowe posiadające jednak zdolność do wiązania się z recep...