Trzustka psów i kotów w badaniu ultrasonograficznym

Torbiele i ropnie

Torbiele trzustki oraz ropnie mogą być następstwem przebytego zapalenia (8), torbiele rzekome występują znacznie częściej niż torbiele prawdziwe. Najczęściej ustępują samoistnie bez powikłań, rzadziej wymagają interwencji chirurgicznej lub drenażu pod kontrolą USG (9). Powstają najprawdopodobniej w wyniku ciągłego wydzielania soku trzustkowego do obszaru trzustki, który uległ martwicy (3). Oba rodzaje torbieli wyglądają tak samo w badaniu ultrasonograficznym – uwidaczniają się jako aechogenne struktury o różnej wielkości, najczęściej kształtu owalnego, z cienką ścianą i dystalnym wzmocnieniem akustycznym (2). Ich zróżnicowanie wymaga biopsji aspiracyjnej, badania cytologicznego oraz oznaczenia aktywności enzymów trzustkowych w pobranym płynie (10).

Ropnie trzustki mogą wystąpić nie tylko w następstwie przebytego zapalenia, ale również w wyniku ogólnoustrojowej sepsy (2). Obraz sonograficzny ropni zwykle różni się od obrazu torbieli – ściana jest grubsza, nieregularna i charakteryzuje się silną echogenicznością. Światło ropnia może być aechogeniczne, hipoechogeniczne, a nawet izoechogeniczne względem ściany ropnia, co może sugerować obecność litej zmiany (2). Przy kilkukrotnym uciśnięciu głowicą w trakcie badania można zaobserwować zawirowania osadu w świetle zmiany. Wewnątrz ropnia można niekiedy stwierdzić obecność gazu, który uwidacznia się w postaci drobnych hiperechogennych ognisk. W odróżnieniu ropnia od torbieli, ogniska martwicy czy zmiany nowotworowej pomocne są biopsja aspiracyjna wykonana pod kontrolą USG i badanie bakteriologiczne, chociaż ropnie trzustki mogą być jałowe.

Inne zmiany

U kotów została opisana kamica trzustkowa. Obecność zmineralizowanych kamieni w przewodzie trzustkowym najczęściej wynika z przebytego zapalenia trzustki (2). W obrazie USG wszystkie kamienie są hiperechogenne, większość z nich powoduje powstawanie cienia akustycznego. Przed miejscem niedrożności przewód trzustkowy jest poszerzony.

Opisano również przypadek kota z pęcherzykiem rzekomym trzustki, który rozwinął się w wyniku kamicy trzustki (11). Pęcherzyk trzustkowy powstaje przy nieprawidłowym miejscowym rozwoju przewodów trzustkowych, a wyglądem przypomina torbiele trzustki (2, 11).

Podsumowanie

Badanie ultrasonograficzne jest zarówno badaniem podstawowym, jak i metodą wyznaczającą algorytm dalszego postępowania. Dzięki tej metodzie możliwe jest zobrazowanie trzustki oraz pozostałych narządów jamy brzusznej. Obraz sonograficzny zmian trzustki rzadko pozwala na ustalenie ostatecznego rozpoznania bez konieczności weryfikacji badaniem cytologicznym lub histopatologicznym, ale dzięki informacjom uzyskanym z wywiadu, badania klinicznego, badań laboratoryjnych oraz kolejnych badań USG można określić prawdopodobną chorobę trzustki. Ponadto badanie ultrasonograficzne umożliwia precyzyjne wykonanie biopsji cienkoigłowej, która stanowi alternatywę wobec laparotomii diagnostycznej i pobrania wycinka do badania histopatologicznego (ryc. 19).