Trzustka psów i kotów w badaniu ultrasonograficznym

Nowotwory

W przeszłości nowotwory trzustki były rzadko wykrywane u psów i kotów, jednak od kiedy badanie ultrasonograficzne stało się podstawową techniką obrazowania jamy brzusznej, ich rozpoznawalność znacząco wzrosła. Najczęstszymi nowotworami trzustki psów i kotów są gruczolakoraki (adenocarcinoma) – nowotwory złośliwe szybko dające przerzuty do okolicznych tkanek i innych narządów. Rzadziej występują: gruczolaki (adenoma), chłoniaki (lymphoma), rak płaskonabłonkowy (carcinoma planoepitheliale) oraz naczyniakomięsak limfatyczny (lymphangiosarcoma) (7).

Nowotwory trzustki mają zwykle postać zmian ogniskowych, mogą również występować jako rozległe nacieczenie narządu. W takich przypadkach odróżnienie ich od zapalenia trzustki wyłącznie na podstawie badania ultrasonograficznego, a szczególnie pojedynczego badania, jest niemożliwe (3). Do postawienia diagnozy przydatne są informacje uzyskane z wywiadu, badania klinicznego, badań laboratoryjnych oraz kolejnych badań USG. W przypadku zapalenia trzustki i odpowiedniego leczenia zwierzęcia zmiany chorobowe widoczne w obrazie sonograficznym ulegają zmniejszeniu, natomiast w przypadku nowotworu nie zmieniają się lub powiększają się (3). Wolny płyn w jamie otrzewnowej przy zapaleniu trzustki gromadzi się bardziej lokalnie, natomiast nowotworom trzustki częściej towarzyszy uogólniony wysięk do jamy otrzewnej (2, 3).

Niekiedy na podstawie badania płynu cytologicznego pobranego z jamy otrzewnej można rozpoznać gruczolakoraka trzustki (7). W trakcie badania USG należy zwrócić uwagę na pozostałe narządy jamy brzusznej, w szczególności na węzły chłonne krezkowe i wątrobę – miejsca predysponowane do wystąpienia metastaz (ryc. 15, s. 84). Zmiany złośliwe (zwłaszcza gruczolakorak) często dają przerzuty przed wystąpieniem objawów klinicznych (3). Spośród nowotworów naciekowych najczęściej stwierdza się gruczolakoraki i chłoniaki. Trzustka jest wtedy powiększona i charakteryzuje się odmienną echogenicznością (ryc. 16, 17, s. 84). Nowotwory ogniskowe uwidaczniają się w samej trzustce lub okolicy okołotrzustkowej w postaci guzków lub guzów o różnej wielkości i echostrukturze (ryc. 18, s. 84). Podczas gdy nowotwory zewnątrzwydzielnicze trzustki są możliwe do rozpoznania w badaniu USG, to identyfikacja guzów wewnątrzwydzielniczych jest mocno ograniczona ze względu na niewielkie rozmiary zmian (2).