Terapia falą uderzeniową – klasyfikacja, podstawy fizyczne i zastosowanie
Efekty były zachęcające, ale okazało się, że w przypadku stawów rzekomych atroficznych (w których kość w okolicy pęknięcia jest ścieńczała, a aktywność kościotwórcza – nieobecna) nie udało się uzyskać efektu stymulacji zrostu. Co ciekawe, pierwsze eksperymenty nad wpływem fali na tkanki prowadzono, wykorzystując litotryptory; dopiero w roku 1993 skonstruowano pierwszy względnie mobilny aparat do terapii falą uderzeniową.
Kolejne badania przyniosły zachęcające wyniki odnośnie do skuteczności terapii w przypadku zapalenia nadkłykcia kości ramiennej oraz ostrogi piętowej, a także alternatywnego do postępowania operacyjnego leczenia zwapnień w obrębie ścięgien. SWT trafiła również do wachlarza metod fizykalnych stosowanych przez fizjoterapeutów sportowych, pierwszy raz zastosowano ją w 1996 roku podczas Igrzysk Olimpijskich w Atlancie. Powoli rozwinął się trend, w którym próbowano większość przypadłości ortopedycznych leczyć za pomocą SWT, ale, jak zawsze w takich sytuacjach, kolejne badania rozwiały rozbuchany optymizm badaczy.
Obecnie w medycynie ludzkiej SWT stosuje się ostrożniej, wg zasady, że po tę formę terapii sięgamy, gdy leczenie zachowawcze nie przyniosło skutków, a alternatywą jest leczenie operacyjne.
Wiadomo również, że ogromne znaczenie mają rodzaj zastosowanej SWT oraz odpowiednio dobrana dawka, która powinna być dobierana indywidualnie dla każdego pacjenta oraz dokładnie dokumentowana. Tym niemniej udowodniono pozytywny wpływ terapii SWT w przypadku takich jednostek chorobowych, jak m.in.:
- martwica głowy kości udowej,
- zespół bólowy krętarza większego,
- uszkodzenia przyczepów ścięgnistych,
- wapniejące zapalenia ścięgien barku,
- tendinopatia stożka rotatorów czy więzadła rzepki,
- a także osteoporoza.
Do medycyny weterynaryjnej SWT trafiła w 1998 r., znajdując zastosowanie w leczeniu aparatu ruchu koni, a od kilku lat coraz szerzej stosowana jest w rehabilitacji małych zwierząt, głównie psów.
Aby zaznajomić się z tematem terapii SWT i jej odmianami, warto na początek sięgnąć do podstaw technicznych, czyli do sposobów wytwarzania fali uderzeniowej oraz podziału generatorów. Możemy rozróżnić urządzenia elektrohydrauliczne, elektromagnetyczne, piezoelektryczne oraz pneumatyczne. W generatorze elektrohydraulicznym mechanizm wytwarzania fali uderzeniowej opiera się na generowanym przez świecę zapłonową w środowisku wodnym impulsie, który jest odpowiednio wzmacniany i skupiany w określonym punkcie ciała pacjenta.
W urządzeniach elektromagnetycznych na skutek przepływu prądu przez uzwojenie dochodzi do powstania silnego pola magnetycznego, które wprawia w ruch metalową membranę, co skutkuje wytworzeniem impulsu akustycznego. Następnie impuls jest koncentrowany przez soczewkę akustyczną, co pozwala na skupienie fali w pożądanym punkcie w tkankach pacjenta. W generatorach piezoelektrycznych impuls generowany jest w środowisku wodnym przez kryształy piezoelektryczne, które kurczą się i rozszerzają, poddane działaniu prądu o wysokim natężeniu.
Fala koncentrowana jest dzięki odpowiedniemu ukształtowaniu powierzchni, na której zamontowane są kryształy. Trzy z wyżej opisanych generatorów – elektrohydrauliczny, elektromagnetyczny i piezoelektryczny – wytwarzają falę uderzeniową zogniskowaną – ESWT. Aplikacja często odbywa się pod kontrolą aparatów ultrasonograficznych, a część z urządzeń posiada sondy USG, które są sprzężone liniowo z aplikatorem i pozwalają na precyzyjne zastosowanie SWT w zmienionym chorobowo miejscu, bez wpływu na zdrowe tkanki.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2609 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Praktyczne aspekty diagnostyki laboratoryjnej chorób świń
Diagnostyka laboratoryjna jest niezwykle ważnym i przydatnym w praktyce narzędziem w zwalczaniu chorób zwierząt, w tym chorób świń. Niestety z wielu powodów lekarze weterynarii w znacznej swojej części nie doceniają znaczenia i przydatności badań laboratoryjnych w rozpoznawaniu przyczyn zachorowań oraz opracowywaniu strategii ich zwalczania. Zarówno w odniesieniu do chorób niezakaźnych, jak i zakaźnych weterynaryjna diagnostyka […]
Podkliniczny niedobór wapnia i jego wpływ na wyniki rutynowych badań laboratoryjnych w różnych okresach laktacji u krów mlecznych
Obserwacje epizootiologiczne oraz wyniki badań klinicznych, anatomopatologicznych i laboratoryjnych prowadzonych w chlewniach średnio- i wielkotowarowych, w których stwierdzano nagłe zachorowania – z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, przede wszystkim wśród warchlaków i tuczników – wskazują, że ich przyczyną dość często bywa pleuropneumonia świń. Czynnikiem etiologicznym tej choroby są drobnoustroje Actinobacillus pleuropneumoniae (App). Cechą charakterystyczną […]
Praktyczne aspekty diagnostyki laboratoryjnej chorób świń
Diagnostyka laboratoryjna jest niezwykle ważnym i przydatnym w praktyce narzędziem w zwalczaniu chorób zwierząt, w tym chorób świń. Niestety z wielu powodów lekarze weterynarii w znacznej swojej części nie doceniają znaczenia i przydatności badań laboratoryjnych w rozpoznawaniu przyczyn zachorowań oraz opracowywaniu strategii ich zwalczania. Zarówno w odniesieniu do chorób niezakaźnych, jak i zakaźnych weterynaryjna diagnostyka […]
Wprowadzenie do stomatologii koni
Problemy stomatologiczne i wynikające z ich obecności przeszkody w prawidłowym użytkowaniu koni są jedną z częstszych przyczyn interwencji lekarzy weterynarii specjalizujących się w tej dziedzinie. Dowiedziono, że po diagnostyce kulawizn, szczepieniach, diagnostyce i leczeniu chorób układu rozrodczego, badanie przed kupnem/sprzedażą zajmuje najwięcej czasu praktykującym lekarzom weterynarii (1). Ewolucyjna droga od żyjącego we wczesnym Eocenie Hyracotherium […]
Wskazówki na wypadek widocznego niepowodzenia terapii antybiotykowej. Kryteria skutecznej terapii oraz kluczowe pytania jako 5 kroków drzewa analitycznego
Czynniki powiązane z użyciem antybiotyku w terapii: Czy wybór antybiotyku opierał się na badaniach klinicznych i dodatkowych (diagnoza, antybiogram)? Sprawdź odpowiedź na pytanie 3. Farmakokinetyka/farmakodynamika wybranego antybiotyku? Koncentracja i czas działania antybiotyku w zakażonej tkance a efektywność w stosunku do czynnika bakteryjnego wywołującego chorobę (spektrum działania antybiotyku, wrażliwość z antybiogramu – odpowiedzi na pytanie 3.). […]
Czarno na białym – mastitis okiem praktyka – rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim
Rozmowa z dr. n. wet. Sebastianem Smulskim, pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalistą w dziedzinie profilaktyki i leczenia mastitis u krów, który w swoich badaniach zgłębia tematykę zapalenia gruczołu mlekowego u bydła, zarówno w aspekcie naukowym, jak i praktycznym. Większość zapaleń gruczołu mlekowego ma etiologię bakteryjną. Dlaczego, pomimo rozwoju mikrobiologii, medycyny weterynaryjnej i prowadzonych badań, […]
XVIII FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE: NOWE HORYZONTY W ROZRODZIE ZWIERZĄT
Na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu w dniach 18-19 kwietnia br. odbyło się XVIII Forum Zootechniczno-Weterynaryjne pod hasłem „Rozród zwierząt w dobie selekcji genomowej”. To wydarzenie zgromadziło liczne grono lekarzy weterynarii oraz hodowców, by omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie hodowli i rozrodu zwierząt. Organizacja Forum była wspólnym przedsięwzięciem Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, Wielkopolskiego Oddziału Polskiego […]