Żywienie sztuczne oraz przymusowe psów i kotów

2a. Przezskórna endoskopowa gastrostomia – PEG (percutaneous endoscopic gastrostomy)

Jest to metoda wykorzystywana w przypadku pacjentów, u których stwierdza się konieczność stosowania przez dłuższy okres sztucznego odżywiania.

Wskazaniami do wykonania zabiegu są m.in.:

• stany patologiczne jamy ustnej, gardła, przełyku,
• jak również nowotwory i urazy na terenie głowy, szyi, których konsekwencją mogą być problemy z połykaniem i tym samym niemożność przyjmowania pokarmu drogą doustną.

Zabiegu nie można przeprowadzać u zwierząt, u których stwierdza się stan zapalny trzustki, zapalenie otrzewnej, chorobę nowotworową żołądka w zaawansowanym stadium, nagromadzenie znacznej ilości płynu w jamie otrzewnej oraz gdy występują uporczywe, nawracające wymioty, jak również gdy zastosowane znieczulenie niesie ze sobą ryzyko wystąpienia zaburzeń oddechowo-krążeniowych.

Do przeprowadzenia zabiegu używamy: giętkiego endoskopu, silikonowego zagłębnika wielkością dostosowanego do masy zwierzęcia, skalpela, igły do iniekcji w rozmiarze najlepiej 18 G, a także wytrzymałej nici, preparatu ułatwiającego poślizg oraz plastikowej końcówki Eppendorf o objętości 1 ml. Do premedykacji zwierzęcia używamy atropiny wraz z butorfanolem, następnie stosujemy dożylne znieczulenie ogólne przy użyciu ketaminy z diazepamem, a do podtrzymania narkozy korzystamy z izofluranu lub sewofluranu.

Po wykonanym znieczuleniu pacjenta należy ułożyć na prawym boku, a następnie przygotować pole operacyjne dostosowane do topograficznej lokalizacji żołądka. Cięcie powłok brzusznych i ściany żołądka, wielkości ok. 0,5 cm, wykonuje się po lewej stronie ciała, 1-2 cm za łukiem żebrowym. Dalsza szczegółowa procedura zabiegu jest dostępna w książkach na temat chirurgii psów.

Ważną informacją z punktu widzenia zdrowotnego zwierzęcia jest to, że sondę można wyjąć nie wcześniej niż 7 dni po wykonanym zabiegu.

Przyczyną takiego postępowania jest niebezpieczne dla życia pacjenta ryzyko pojawienia się stanu zapalnego otrzewnej, który może pojawić się w wyniku niewytworzenia pełnego zrostu między żołądkiem a ścianą jamy brzusznej. Zagłębnik zazwyczaj jest usuwany w momencie, kiedy pies zaczyna samoistnie pobierać pokarm drogą doustną.

Zaletą tej metody jest długoterminowe, nawet przez wiele tygodni, sztuczne odżywianie zwierzęcia. Przy zastosowaniu tej metody można stosować karmę puszkowaną, gdyż światło sondy ma relatywnie dużą średnicę. Zagłębnik założony w profesjonalny sposób nie powinien sprawiać naszemu pupilowi żadnego dyskomfortu.

Niestety omawiana metoda obarczona jest kilkoma wadami. Po pierwsze, słabo sprawdza się u pacjentów, których waga przekracza 25 kg. Po drugie, podczas umieszczania zagłębnika może dojść do uszkodzenia sąsiednich narządów, np. śledziony. Czasami mogą wystąpić powikłania oddalone w czasie. I są to m.in. nekroza i perforacja żołądka, które ostatecznie mogą sprzyjać rozwojowi stanu zapalnego otrzewnej, co bezpośrednio zagraża zdrowiu i życiu zwierzęcia.

2b. Przezskórna nieendoskopowa gastrostomia wg ELD

Wskazania oraz przeciwwskazania do wykonania tego zabiegu są identyczne jak w przypadku PEG. Różnica polega na tym, że w tej metodzie nie wykorzystuje się endoskopu. Zamiast niego używamy ELD Gastrostomy Tube Applicator, reszta instrumentarium, a także przygotowanie zwierzęcia do operacji są podobne jak przy poprzedniej metodzie. Powikłaniem, jakie może towarzyszyć zabiegowi, jest możliwość doprowadzenia do przerwania ciągłości ściany przełyku, czego nie obserwuje się przy wykorzystaniu metody PEG.