Prowadzenie ciąży u kotów

Fizjologia i endokrynologia okresu rujowego

Kotki są zwierzętami sezonowo poliestralnymi, co oznacza, że podczas jednego sezonu rozrodczego występuje u nich wiele cykli rujowych i samica może urodzić nawet 2-3 mioty. Z uwagi na długość dnia świetlnego, za sezon rozrodczy na naszej półkuli tradycyjnie uznaje się okres od lutego do października, pozostałe miesiące w roku natomiast określa się terminem sezonowego anoestrus. W praktyce jednak reguła ta obecnie dotyczy kotek wolno żyjących, zwierzęta trzymane w domu lub innych pomieszczeniach, w których światło jest regulowane, mogą wykazywać cykle rujowe także w trakcie zimy (3).

Zależność cyklu płciowego u kotek od długości ekspozycji na światło jest związana z działaniem melatoniny wydzielanej z szyszynki. Czas trwania sekrecji melatoniny jest proporcjonalny do długości trwania nocy. Wydłużenie czasu działania światła na korę mózgową skutkuje supresją wydzielania tej substancji przez szyszynkę, czego następstwem jest obniżona sekrecja podwzgórzowego GnRH. W konsekwencji zostaje zwiększona ilość gonadotropin produkowanych przez przedni płat przysadki, czego efektem jest wzrost stężenia steroidowych hormonów płciowych (10).

Pierwsza ruja u samic kota domowego występuje zazwyczaj w wieku od 4 do 12 miesięcy. Wahania te zależne są od kilku czynników: rasa (rasa burmska osiąga dojrzałość płciową wcześniej, rasy długowłose natomiast później), kondycji, środowiska, żywienia, masy ciała (w momencie wystąpienia pierwszej rui jest to co najmniej 2,3-2,5 kg). Istotnym aspektem jest również pora roku, podczas której urodziła się kotka – zwierzęta urodzone latem lub jesienią osiągają dojrzałość płciową kolejnej wiosny (w wieku około 5-6 miesięcy) natomiast te, które przyszły na świat wiosną – często dopiero na wiosnę po roku (3, 9).

W trakcie cyklu rujowego u kotki obserwujemy trzy fazy: proestrous, oestrous i interoestrous. Interoestrous to okres pomiędzy dwiema rujami w cyklu bezowulacyjnym. Dochodzi wówczas do...