Możliwości zastosowania kabergoliny w lecznictwie małych zwierząt

Kabergolina jest pochodną ergoliny – alkaloidu sporyszu (1) – która charakteryzuje się przede wszystkim silnym działaniem dopaminergicznym. Wiążąc się z receptorami D2 komórek laktotropowych przedniego płata przysadki mózgowej, oddziałuje na nie jak dopamina – hamuje syntezę oraz uwalnianie prolaktyny (PRL). Z tego działania wynikają główne („ulotkowe”) zastosowania kabergoliny w rozrodzie zwierząt, tj. leczenie ciąży urojonej u suk oraz przerywanie laktacji suk i kotek w związku z poronieniem w późnej ciąży, śmiercią miotu lub wczesnym odstawieniem potomstwa (2). Doświadczalnie wykazano, iż kabergolina wykazuje także powinowactwo do receptorów dopaminergicznych D1, D3 oraz D4, receptorów serotoninowych: 5-HT1a, 5-HT2a, 5-HT2b, 5-HT2c, 5-HT7 oraz receptorów adrenergicznych α2β. W przypadku receptorów 5-HT7 i α2β-adrenergicznych charakteryzuje się działaniem antagonistycznym, właściwości te do tej pory nie znalazły jednak praktycznego zastosowania (1, 3).

Przy leczeniu ciąży urojonej oraz przerywaniu laktacji zalecane jest doustne podawanie kabergoliny w dawce 5 µg/kg m.c., raz dziennie, przez okres około 6 dni. Skutki uboczne notowane są rzadko. Okazjonalnie mogą to być dysfunkcje ze strony przewodu pokarmowego: krótkotrwałe wymioty, przemijająca anoreksja. Czasami może pojawić się senność lub ataksja (1).

W rozrodzie zwierząt kabergolina jako agonista receptora D2 znalazła jednak szereg tzw. zastosowań „pozaulotkowych”. Substancja ta może być wykorzystywana zarówno u suk, jak i kotek do przerywania ciąży w II i III trymestrze. Opracowano protokoły z wykorzystaniem kabergoliny do terapii farmakologicznej ropomacicza, sterowania cyklem płciowym u suk oraz do leczenia anoestrus. Kabergolina wykorzystywana jest także powszechnie u samic szczura do paliatywnej terapii gruczolaków przysadki produkujących prolaktynę. Może być pomocna w leczeniu przysadkowej nadczynności kory nadnerczy oraz do zmniejszenia masy nowotworów gruczołu mlekowego przed ewentualnym pl...