Hiperestrogenizacja u psów i suk

Guzy nowotworowe jajnika

Guzy jajnika występują u suk stosunkowo rzadko. Około 0,8-1,2% procesów neoplazji u samic psów jest pochodzenia jajnikowego (10). Większość przypadków nowotworów jajnika dotyczy tylko jednej z gonad. Nie stwierdzono predyspozycji rasowych w przypadku zachorowań na nowotwory jajnika, natomiast częstość występowania tych guzów jajnika wzrasta z wiekiem. Ich etiologia i patogeneza nie jest całkowicie poznana. Podawanie estrogenów samych lub z progesteronem może powodować indukcję złośliwych guzów jajnika u psów. W procesie nowotworzenia mogą mieć znaczenie predyspozycje genetyczne lub czynniki środowiskowe. Do nowotworów jajnika zdolnych do produkcji estrogenów należą: ziarniszczak (GCT – łac. folliculoma, ang. granulosa cell tumor), rozrodczak (łac. dysgerminoma) oraz otoczkowiak (10-13).

Hiperestrogenizacja jatrogenna

Powikłania związane z podawaniem estrogenów obecnie nie stanowią często spotykanego problemu, ze względu na praktyczne zaprzestanie ich stosowania w praktyce lekarsko-weterynaryjnej, z wyjątkiem estriolu. W chwili obecnej nie stosuje się zarówno dietylostilbestrolu, jak i benzoesanu estriolu, jednak w przeszłości były one powszechnie wykorzystywane w praktyce lekarsko-weterynaryjnej m.in. jako środki wczesnoporonne po niechcianym kryciu u małych zwierząt (2). Katkiewicz i Jurka wykazali, że substancja ta podawana w skutecznej (w aspekcie przerwania ciąży) dawce, prowadzi do poważnych zmian patologicznych zaburzających strukturę jajnika, tj. zmian patologicznych w budowie pęcherzyków jajnikowych, oocytów, zrębu jajnika, sieci jajnika i nabłonka jajnikowego (14). Obecnie stosowanie estrogenów w celu farmakologicznego przerwania ciąży nie jest praktykowane, gdyż są one uważane za potencjalnie niebezpieczne. Ze względu na brak dostępności preparatów zawierających benzoesan estradiolu na polskim rynku leków weterynaryjnych takie zastosowanie estrogenów straciło na znaczeniu (15).

Innym zastosowaniem podawania estrog...