Inwazje przywr u zwierząt mięsożernych

Trematodoza wątrobowa – opistorchoza

Przenoszona drogą pokarmową przywra kocia – Opisthorchis felineus wraz z dwoma pokrewnymi, azjatyckimi gatunkami: Opisthorchis viverrini i Clonorchis sinensis, należy do triady przywr wątrobowych występujących u psów i kotów. Wszystkie wymienione gatunki mają duże znaczenie zoonotyczne i epidemiologiczne z szacowanymi ponad 40 milionami zakażonych osób w Azji i Europie. Rodzaj Opisthorchis klasyfikuje cztery gatunki: O. felineus, O. viverrini oraz dwa rzadziej występujące Opisthorchis noverca i Opisthorchis guayaquilensis. Wszyscy przedstawiciele taksonu lokalizują się w przewodach żółciowych, sporadycznie w pęcherzyku żółciowym. Są to małych rozmiarów, wydłużone, lancetowate przywry, których dorosłe postaci osiągają rozmiar 1,2-3 x 8-13 mm (ryc. 5). Ludzie i zwierzęta zarażają się poprzez spożywanie surowych, zakażonych ryb słodkowodnych głównie z rodziny karpiowatych – Cyprinidae. O. felineus jest pasożytem, który występuje w Europie i Azji na rozległym terytorium, obejmującym Rosję, Kazachstan i kilka krajów europejskich. Informacje na temat zakażeń O. felineus pochodzą głównie z krajów Europy Wschodniej, tj. Białorusi, Ukrainy i Rosji, a w szczególności z Syberii, gdzie pasożyt ten jest wysoce endemiczny zarówno dla zwierząt, jak i ludzi. W krajach Unii Europejskiej opistorchozę potwierdzono w: Niemczech, Grecji, Litwie, Polsce, Rumunii i Hiszpanii i we Włoszech (1, 2, 4, 7).

Ryc. 5. Dorosła postać przywry Opistorchis felineus; ryc. archiwum autora

Cykl rozwojowy

Przywra kocia, jako typowy przedstawiciel rodziny Opisthorchiidae, ma złożony cykl rozwojowy z udziałem dwóch żywicieli pośrednich i żywiciela ostatecznego (ryc. 6). Ogólną cechą wszystkich przedstawicieli Opisthorchiidae jest wysoka specyficzność wobec pierwszego żywiciela pośredniego. Zazwyczaj tylko jeden lub kilka blisko spokrewnionych gatunków ślimaków wodnych pełni tę rolę, podczas gdy repertuar drugich żywicieli pośrednich i ostatecznych może...