Panuveitis – zapalenie błony naczyniowej i struktur wewnętrznych oka

Reakcje immunologiczne w oku

Na odpowiedź immunologiczną oka wpływają jego liczne struktury anatomiczne. Komora przednia oka to jama wypełniona cieczą wodnistą, która, krążąc, odpowiada za komunikację pomiędzy poszczególnymi elementami oka. Ciecz wodnista zawiera kompleksową mieszankę czynników biologicznych, takich jak: cytokiny, mediatory, neuropeptydy, składowe dopełniacza oraz komórki immunologicznie kompetentne odpowiadające za procesy immunologiczne zachodzące w oku (3). W oku istnieje bariera krew/narząd wzrokowy (4). Obecne w ciele rzęskowym kapilary okienkowe pozwalają na powstanie gradientu makrocząsteczek osocza. Mniejsze cząsteczki obecne są w cieczy wodnistej w większym stężeniu niż większe cząsteczki. Ścisłe połączenia pomiędzy barwnikowym i bezbarwnikowym nabłonkiem rzęskowym zapobiegają przenikaniu makrocząsteczek z osocza do cieczy wodnistej, jednak niewielka ich liczba może przekraczać tę barierę i na drodze dyfuzji przenikać błonę naczyniową (4).

W oku brak jest rozwiniętego układu chłonnego. Usuwanie cząsteczek odbywa się na zasadzie endocytozy przez komórki śródbłonkowe sieci beleczkowej lub makrofagi, a rozpuszczalne cząsteczki wraz z cieczą wodnistą przepływają kanałami odprowadzającymi (2). W tęczówce i ciele rzęskowym obecne są makrofagi i komórki dendrytyczne, które odgrywają rolę komórek prezentujących antygeny (APCs) i potencjalnych komórek efektorowych (3, 4). W prawidłowym przednim odcinku oka obecne są również nieliczne, osiadłe komórki T i mastocyty. Błona naczyniowa oka ma układ immunoregulatorowy określany jako uprzywilejowany immunologicznie (5). W uprzywilejowaniu immunologicznym pośredniczą obie fazy łuku odpowiedzi immunologicznej – aferentna i efektorowa. Antygen w przedniej komorze oka indukuje fazę aferentną, w której uczestniczą makrofagi osiadłe w tęczówce, rozpoznające i pochłaniające go. Stymulowane antygenem makrofagi opuszczają oko poprzez sieć beleczkową i kanały odprowadzające nadmiar cieczy wodnistej, a n...