Opieka zoofizjoterapeutyczna nad pacjentem niepełnosprawnym

Po wykonaniu masażu i rozgrzaniu tkanek przeprowadzamy ćwiczenia bierne i ćwiczenia rozciągające. Praktycznie zawsze u pacjentów sparaliżowanych lub z niedowładami dochodzi do powstawania przykurczów mięśni i tkanek okołostawowych w obrębie nieczynnych kończyn. Na skutek nieobciążania kończyny i ograniczenia ruchu w stawach pogarsza się kondycja chrząstki stawowej, a mięśnie ulegają osłabieniu i atrofii.

Wykonywanie ćwiczeń biernych w obrębie wszystkich stawów kończyny w dużym stopniu minimalizuje pogłębianie się powyższych patologii.

Zmniejsza ryzyko wystąpienia przykurczów torebek stawowych, poprawia odżywianie chrząstek stawowych, stymuluje receptory proprioceptywne i usprawnia krążenie krwi i limfy. Zaleca się wykonywanie ćwiczeń biernych w obrębie wszystkich stawów kończyn, również z ruchem ślizgowym między kośćmi nadgarstka i stępu, w liczbie 15-20 powtórzeń na każdy ruch, po 3-4 razy dziennie.

Gdy mamy do czynienia z przykurczem w obrębie określonej partii mięśni, uniemożliwiającym wykonanie pełnego zakresu ruchu w stawie, warto wykonać stretching. W tym celu doprowadzamy ruch w stawie do maksimum zakresu i w tej pozycji przytrzymujemy kończynę przez 10-15 sekund, po czym delikatnie pogłębiamy wykonany ruch i znów przytrzymujemy na kolejne 10-15 sekund. Po tym czasie powoli uwalniamy kończynę. Czynność tę powtarzamy 5-6 razy, 3-4 razy dziennie.

Z czasem liczbę powtórzeń możemy zwiększyć nawet do 20. Wszelkie manipulacje w obrębie kończyny należy wykonywać bardzo powoli i z wyczuciem, bez przykładania nadmiernej siły.

W przypadku zwierząt sparaliżowanych, z niedowładami lub bez kończyn, niezwykle istotne jest umożliwienie im utrzymanie pionowej postawy. Często zdarza się, że niepełnosprawne zwierzę, które w środowisku naturalnym nie jest w stanie podnieść się do pozycji stojącej, będzie stało i poruszało się na bieżni wodnej. Wypór hydrostatyczny wody zmniejsza ciężar ciała, dzięki czemu pacjent ze stosunkowo niewielką masą mięśniową może wstać, a nawet poruszać kończynami.

Odruchy te są zależne od rodzaju uszkodzenia i stopnia niepełnosprawności zwierzęcia. Na bieżni doskonale radzą sobie zwierzęta z uszkodzeniami kręgosłupa w odcinku piersiowym, u których występuje odruch skrzyżowany wyprostny. Dodatkowym motywatorem jest sam instynkt zwierzęcia, który zmusza je do ruchu w środowisku wodnym. Bieżnia wodna jest bardzo dobrym urządzeniem do ćwiczenia tzw. chodzenia rdzeniowego. Hydroterapia pozwala na wykonywanie ruchu w obrębie wszystkich czterech kończyn, bez jednoczesnego obciążania stawów. Dodatkowo wspomaga ćwiczenie równowagi i wzmacnia mięśnie przykręgosłupowe.

Gdy pacjent boi się wody, możemy skorzystać ze specjalnie zaprojektowanych uprzęży rehabilitacyjnych piersiowych lub miednicznych, które wspomagają utrzymanie pozycji pionowej i umożliwiają spacerowanie w asekuracji właściciela w środowisku lądowym lub na bieżni suchej.